Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie R. K. i M. K. zastępowani przez matkę B. K. domagali się zasądzenia od pozwanego Z. K. podwyższonych alimentów w kwocie po 800 złotych na rzecz R. i po 700 złotych na rzecz M. miesięcznie.

W uzasadnieniu podano, że od czasu ostatniej sprawy minęło prawie 6 lat, a przez ten okres czasu synowie nie otrzymali od ojca żadnego wsparcia, nie spędzali z nim czasu, nie byli nigdzie zabierani. Pozwany nie pamiętał o urodzinach i świętach, nie miał stałego kontaktu z dziećmi.

Wskazano również, że dochody matki znacznie zmalały. Wzrosły natomiast wydatki na potrzeby powodów. Starszemu synowi trzeba zakupywać podręczniki, finansować wyjazdy na turnieje szachowe i zawody pływackie, obóz naukowy. Na młodszego syna trzeba ponosić wydatki związane z uczęszczaniem do klasy pływackiej.

Z powodu niepewnej sytuacji zawodowej matka małoletnich powodów podjęła naukę, aby rozszerzyć kierunki nauczania.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podał, że podczas ostatniej sprawy mieszkał u matki, nie pozostawał z nikim w związku i zarabiał ok. 1.800 złotych netto.

Sytuacja uległa zmianie, ponieważ w dniu 11 sierpnia 2018 roku zawarł związek małżeński. Ma trzeciego syna O. urodzonego (...). Jego żona ma syna z poprzedniego związku, którego musi utrzymywać ponieważ jego ojciec zmarł. Pozwany wywodził, że nie może łożyć podwyższonych alimentów, ponieważ ponoszone przez niego koszty wyczerpują budżet, którym dysponuje. Podnosił, że matka małoletnich nigdy nie zwróciła się do niego o pomoc. Ocenił, że podane przez matkę koszty utrzymania synów są zawyżone i nadmierne.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Wyrokiem z dnia 3 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od pozwanego rzecz małoletnich powodów alimenty w kwocie po 450 złotych na rzecz R. i po 400 złotych na rzecz M. miesięcznie.

W tym czasie małoletni powodowie mieli ukończone odpowiednio 10 i 5 lat. R. uczęszczał do IV klasy szkoły podstawowej, do klasy pływackiej. Konieczny był zakup dla niego dodatkowych ubrań oraz ponoszenia kosztów turniejów i wyjazdów na zawody. Uczęszczał także do kółka szachowego, co kosztowało 400 złotych rocznie. M. chodził do przedszkola, za które opłaty wynosiły 140-200 złotych za miesiąc. Matka małoletnich zarabiała 2.700 złotych miesięcznie. Ponosiła następujące miesięczne opłaty: za czynsz 560 złotych, za prąd i wodę po 50 złotych, na paliwo 50-100 złotych. Płaciła także za ubezpieczenie auta 248 złotych miesięcznie. W utrzymaniu pomagali jej rodzice.

Pozwany zarabiał 1.800 złotych miesięcznie. Mieszkał z matką, której dawał 600 zł na jedzenie i 400 złotych na opłaty. Na leki wydawał 200 złotych miesięcznie. Cierpiał na żółtaczkę typu C i nie mógł dodatkowo pracować.

Obecnie R. K. uczęszcza do liceum. Koszt obozu szkolnego w 2018 roku wyniósł 500 złotych. Miesięcznie otrzymuje kieszonkowe w kwocie 200 złotych, na siłownię wydaje 50 złotych, na bilet miesięczny 90 złotych.

M. K. chodzi na klasy pływackiej. Szkolenie kosztuje 50 złotych miesięcznie. Często bierze udział w zawodach, zawody które odbywają się raz w miesiącu kosztują co najmniej 20-25 złotych, ponadto trzeba ponieść koszty sprzętu sportowego. Na wyjścia z kolegami matka wydaje ok. 200 złotych miesięcznie.

Roczna opłata za komitet wynosi 100 zł u starszego powoda i 50 złotych u młodszego, roczne koszty ubezpieczenia ok. 65 złotych za każdego chłopca. Obaj chłopcy jeżdżą na turnieje szachowe, udział w turnieju kosztuje 20-25 złotych.

Na wakacje matka wydaje rocznie 6.000-8.000 złotych, finansuje te wydatki z pożyczek, które spłaca w ciągu roku. Powodowie w zimie jeżdżą na nartach w ferie oraz w weekendy kiedy jest śnieg.

Matka ponosi następujące miesięczne opłaty: za czynsz 680 złotych, za prąd 45 złotych, za gaz 25-35 złotych, na paliwo 300 złotych. Roczne ubezpieczenie samochodu kosztowało 713 złotych. Koszty leczenia stomatologicznego starszego wyniosły 1.000 złotych rok. Doszły opłaty za telefony komórkowe powodów – matka płaci pakiet rodzinny za 75 złotych, czasami musi dopłacać 10-20 złotych miesięcznie. Za internet, TV i telefon stacjonarny płaci 95 złotych miesięcznie.

Matka małoletnich powodów w okresie od lutego do lipca 2018 roku zarobiła średnio miesięcznie 2.756,23 złotych. Jednak jej zarobki nie są stałe, są uzależnione od przyznanej liczby godzin.

Obecnie pozwany pozostaje w związku małżeńskim od 11 sierpnia 2018 roku. 30 września 2015 roku urodził mu się trzeci syn. Razem z żoną wychowuje także syna żony z poprzedniego związku w wieku 16 lat.

Miesięczne koszty utrzymania wspólnego syna wynoszą: za przedszkole ok.250 złotych, za ubrania, obuwie i pampersy 200 złotych.

Miesięczne koszty utrzymania syna żony pozwanego to: 50 złotych kieszonkowe, ubrania 100 złotych. Rocznie trzeba jeszcze ponieść wydatek 300-350 złotych na podręczniki i przybory szkolne oraz 200 złotych na komitet rodzicielski.

Pozwany zarabia w jednym miejscu miesięcznie nie 2.200 złotych jak oświadczył na rozprawie tylko 2.579,29 złotych oraz z umowy zlecenia w kwietniu 607,66 złotych, a jako instruktor jazdy dorabia co miesiąc 700 złotych. Otrzymuje także 13-tą pensję, która wyniosła 2.289,03 złotych.

Żona pozwanego zarabia miesięcznie 2.000 złotych.

Pozwany z obecną żoną ponoszą następujące miesięczne opłaty: za czynsz 450 złotych, za prąd ok. 100 złotych, za gaz 50 złotych, za telewizję 60 złotych, za garaż ok.70 złotych, bilet miesięczny żony pozwanego 93 złotych, jej składka ubezpieczeniowa 73 złotych. Małżonkowie spłacają kredyty na przebudowę pieców 250-300 złotych, za zakup samochodu marki H. rocznik 2013 rok po 800 złotych miesięcznie.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie:

wszystkich dokumentów znajdujących się w aktach SO w Katowicach o sygn. akt XVII Rc 1082/11

dokumentów przedłożonych przez stronę powodową: rachunków za ponoszone wydatki i opłaty k.7-95, 231-276, 286293 oraz złożonych na rozprawie w dniu 7/12/2018 roku, zaświadczeń o wysokości wynagrodzenia matki powodów k.96-101, 294, dyplomów małoletnich powodów k.102-106, rocznych zeznań podatkowych k.216-230,

dokumentów przedłożonych przez stronę pozwaną: rachunków za ponoszone wydatki i opłaty oraz umów dotyczących tych wydatków k. 126, zaświadczeń o wynagrodzeniu żony pozwanego i pozwanego k. 187 – 202 na okoliczność jak się zmieniły potrzeby uprawnionych oraz możliwości majątkowe, zarobkowe i sytuacja rodzinna zobowiązanych od czasu sprawy rozwodowej

Sąd oddalił wnioski strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków S. K., J. B., A. K. (dawniej B.) i D. G., ponieważ wszystkie niezbędne do rozstrzygnięcia informacje uzyskał z przesłuchania stron i przedłożonych dokumentów. Nie ma zdaniem sądu, żadnej konieczności uzupełnienia przesłuchania stron ani potwierdzenia przez zeznania świadków, co sugerował pełnomocnik pozwanego.

Stosownie do art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Zmiana stosunków może dotyczyć usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (wniosek z art.135 § 1 kro).

Podkreślić należy, że tylko istotna zmiana stosunków daje podstawy do odmiennego określenia wysokości alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Art. 135 § 1 kro stanowi zaś, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

§ 2 tego przepisu wskazuje, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Wszystkie osobiste starania o wychowanie synów podejmuje od wielu lat tylko matka. Pozwany nie ma żadnego udziału w życiu synów. Chłopcy nie spędzają z nim dłużej niż parę godzin. Spotkania synów z ojcem odbywają się w miejscu zamieszkania babci ojczystej. (...) nie odwiedzają ojca w jego miejscu zamieszkania, nie znają jego rodziny, ani przyrodniego brata. Powodowie od wielu lat nie spędzają z ojcem wakacji ani dni wolnych. Ogrom obowiązków matki wobec synów podlega stosownie do art. 135 kro zaliczeniu na poczet jej obowiązku alimentacyjnego. Wobec tego wymiar finansowy jej obowiązku jest ograniczony, a resztę potrzeb materialnych powinien zaspokajać ojciec, skoro nie dokłada osobistych starań o wychowanie synów.

Potrzeby małoletnich powodów do czasu ostatniej sprawy znacznie się zwiększyły. R. jest pełnoletni. Uczęszcza do liceum. Potrzebuje więcej środków na opłaty szkolne, koszty wyjazdów, wyjścia kulturalne.

Młodszy powód z przedszkolaka stał się uczniem szkoły podstawowej, o profilu pływackim. Uprawianie tego sportu wymaga środków na sprzęt sportowy, opłacenie zawodów, wyżywienia.

Obaj chłopcy biorą udział w zawodach szachowych, co także wiąże się z kosztami. Matka zapewnia także synom możliwość uprawiania narciarstwa, w ferie i weekendy. Chłopcy w wakacje wyjeżdżają na obozy oraz na wspólny wyjazd z matką. Aby zapewnić wspólne wakacje B. K. co roku jest zmuszona zaciągać pożyczkę z zakładu pracy, którą spłaca podczas 10 miesięcy roku szkolnego.

Matka wydaje obecnie więcej na synów, ponieważ oni mają o wiele większy apetyt, korzystają z telefonów komórkowych, konieczne jest także opłacenie ich leczenia stomatologicznego a nawet ortodontycznego.

Zarobki matki małoletnich powodów nie zwiększyły się od czasu ostatniej sprawy. Zatrudnienie i ilość przyznanych godzin są niestałe i niepewne.

Natomiast zarobki pozwanego od czasu ostatniej sprawy bardzo znacznie się zwiększyły. Obecnie Z. K. zarabia miesięcznie 3.200 złotych oraz okresowo może liczyć na dodatkowy zarobek z umów zlecenia. Zarobki pozwanego są wyższe niż czasie poprzedniej sprawy o prawie 1.500 złotych.

Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z obecną żoną. Zatem jego wydatki za mieszkanie i media rozkładają się po połowie. W czasie ostatniej sprawy musiał uiszczać opłaty swojej matce, za wspólne zamieszkiwanie. Wychowują wspólne dziecko oraz syna żony z poprzedniego związku. Poprzednio pozwany nie miał żony ani wspólnego dziecka, obecnie ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec tych osób. Należy jednak uznać, że skoro pozwany zdecydował się na kolejne dziecko przyjął, że będzie miał dostateczne środki na utrzymanie wszystkich swoich dzieci. Powinno to jednak nastąpić bez pokrzywdzenia starszych dzieci, które nie są odpowiedzialne za decyzje życiowe swojego ojca. Ze wspólnych środków małżeństwa jest także utrzymywany syn żony. Trzeba z całą mocą podkreślić, że utrzymanie synów obciąża także żonę pozwanego, która powinna się starać zapewnić maksymalnie środki na ten cel. Wiążąc się z pozwanym musiała wiedzieć, że ma jeszcze dwóch starszych od O. synów na których utrzymanie jest obowiązany łożyć, tym bardziej że Z. K. nie wykazuje osobistych starań o starszych synów. Ani pozwany ani jego żona nie traktują powodów jako rodziny, nie zapraszają ich do siebie, nie dążą aby rodzeństwo przyrodnie pozostawało w kontakcie.

Trzeba jeszcze zauważyć, że pozwany podejmuje nie zawsze słuszne decyzje finansowe. Za taką należy uznać zakup samochodu na kredyt i spłacanie wysokich rat kredytowych.

Wbrew twierdzeniom pozwanego matka małoletnich powodów nie miała obowiązku aby zwracać się o osobiste starania lub dodatkowe świadczenia ojca wobec powodów. Takie prośby były kierowane wcześniej ale nigdy nie okazały się skuteczne. Pomoc i wsparcie wynika z samej istoty ojcostwa, zakłada też dobrowolne jej udzielanie, wynikające z więzi łączącej osoby bliskie. To nie jest świadczenie cywilne, co do którego należy zwracać się o jego wykonanie. Trzeba wspomnieć, że obecnie w utrzymaniu matce powodów nie pomagają już rodzice, tak jak to miało miejsce wcześniej.

W ocenie sądu Z. K. powinien w bardzo znacznym stopniu wspomagać matkę starszych synów finansowo. Jego obecne zarobki uzasadniają takie twierdzenie. Sąd podwyższył zatem należne alimenty do kwot po 650 złotych na R. i 600 złotych na M. uznając, że uwzględniają one obecne podwyższone potrzeby powodów oraz możliwości zarobkowe pozwanego i ich matki. Jednocześnie zasądzone kwoty nie obciążają pozwanego ponad miarę i uwzględniają wszystkie elementy jego sytuacji rodzinnej.

Sąd zasądził podwyższone alimenty od miesiąca grudnia 2018 roku, co daje możliwość pozwanemu bieżącego płacenia obowiązujących alimentów, bez konieczności nadpłacania za poprzednie okresy.

W pozostałym zakresie sąd oddalił powództwo jako nieuzasadnione. Wydatki na powodów powinny się zmieścić w kwotach zasądzonych od pozwanego, z pewnym udziałem finansowym matki, ponieważ są wyznaczone przez możliwości zarobkowe i majątkowe stron ale także powinny być to wydatki uzasadnione. Pozwany jest obowiązany pokrywać koszty podstawowego, niezbędnego do życia utrzymania starszych synów.

Na mocy art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania stron kosztami procesu, dążąc do tego aby wszystkie środki, którymi dysponują strony zostały przeznaczone na utrzymanie. Analogicznie postąpił w odniesieniu do kosztów procesu.

Wyrokowi w punkcie zasądzającym podwyższone alimenty Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności, po myśli art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

C., dnia 10/01/2019 roku SSR Joanna Gwizdak

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron

3.  akta przedłożyć (z dowodem doręczenia) za 21 dni lub z wpływem.

C., dnia 10/01/2019 roku SSR Joanna Gwizdak