Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód D. T. domagał się zasądzenia od pozwanego B. T. podwyższonych alimentów.

W uzasadnieniu podał, że od 2009 roku otrzymuje rentę socjalną w kwocie ok. 1 025 złotych miesięcznie. Po pokryciu opłat na życie pozostaje mu ok. 774 złotych. Powód podał, że jest trwale i całkowicie niezdolny do pracy, ponieważ choruje na schizofrenię paranoidalną.

Jego matka uzyskuje emeryturę w wysokości 1 349 złotych oraz choruje. Mimo niskiej emerytury matka wspiera powoda robiąc mu zakupy. Tymczasem pozwany całkowicie nie interesuje się synem.

Pismem z dnia 6 kwietnia 2021 roku powód sprecyzował swoje żądanie na kwotę po 1 200 złotych miesięcznie. Podniósł ponownie, że choroba uniemożliwia mu funkcjonowanie, nie potrafi utrzymać dłużej żadnej pracy, nie ukończył studiów. Lekarz orzecznik ZUS uznał go za trwale całkowicie niezdolnego do pracy. Podkreślił, że ojciec nie wspiera syna w chorobie, zaś matka ze swoich ograniczonych środków przyrządza synowi posiłki.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu podał, że choroba została u powoda zdiagnozowana w czasie studiów, które ukończył, a nawet następnie prowadził działalność gospodarczą. Sugerował, że syn zamieszkuje ze swoją babcią, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Jest też aktywnym członkiem wspólnoty świadków Jehowy i głosi biblię w miejscach publicznych. Otrzymanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie świadczy o braku możliwości podjęcia pracy przez powoda, ponieważ może on podjąć pracę w zakładzie pracy chronionej. Mógłby także otrzymywać pomoc z MOPS, gdyby zwrócił się o taką pomoc.

Pozwany podtrzymał swoje twierdzenia w piśmie z dnia 30 sierpnia 2021 roku podnosząc, że powód nie dołączył żadnych faktur VAT związanych ze swoim leczeniem, wobec czego należy uznać, że leczy się w ramach NFZ. Ponadto już w 2011 roku zalecano mu terapię behawioralną, której nie odbył, co ma wpływ na jego stan zdrowia i możliwości zarobkowe. Ponownie podniósł, że całkowita niezdolność do pracy nie oznacza, że nie można podjąć zatrudnienia. Jeśli pracodawca stworzy odpowiednie warunki, to można taką pracę podjąć. Dokonał także obliczeń, że zasądzona uprzednio kwota alimentów stanowiła 15,66 % dochodów pozwanego, a dochodzona obecnie kwota 1 200 złotych stanowiłaby 40 % dochodów pozwanego. Argumentowano także, że uznanie za całkowicie niezdolnego do pracy jest równoznaczne z orzeczeniem o uznaniu za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym. Wskazano, że wobec tego powód jest uprawniony do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego, korzystania bezpłatnie z komunikacji miejskiej, zwolniony z obowiązku uiszczania abonamentu radiowo-telewizyjnego, zaś jego opiekun mógłby uzyskać świadczenie pielęgnacyjne.

Sąd ustalił, co następuje:

W czasie poprzedniej sprawy powód otrzymywał rentę socjalną w wysokości 543,41 złotych. Był uznany za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy do końca stycznia 2010 roku. Potrzebował lekarstw za kwotę 60 złotych miesięcznie. Zamieszkiwał z babcią, która otrzymywała emeryturę w kwocie 1 520 złotych. Opłaty wynosiły następujące kwoty: za czynsz 360 zł, za gaz 130 zł, za energię 160 zł.

Pozwany pobierał emeryturę w wysokości 2 065,10 zł. Ponosił następujące miesięczne opłaty: za mieszkanie 235 zł, za energię 54 zł, za gaz 42 zł, za wodę 100 zł. Na lekarstwa wydawał 500-600 zł miesięcznie.

Obecnie powód D. T. mieszka sam. Zamieszkuje mieszkanie, które poprzednio zajmował z babcią do lata 2020 roku.

Powód cierpi na schizofrenię paranoidalną. Kiedy ma zaostrzenie choroby odczuwa niepokój, brak poczucia bezpieczeństwa, zdarzają mu się urojenia kołacze mu serce, ma dziesiątki myśli. Czasami jest w takim stanie, że nie jest samodzielny, nie może wykonywać podstawowych czynności. Cierpi także na depresję oraz nerwicę. Czasami korzysta z leczenia prywatnego u psychiatry. Jedna wizyta kosztuje 200 zł. Za leki płaci 110 złotych miesięcznie.

Kupuje gotowe obiady, może czasami liczyć na pomoc matki z obiadami i zakupami. Potrzebuje środków na lekarstwa i witaminy.

Ma ukończone studia licencjackie pedagogiczne. Jego próby podjęcia pracy do tejr pory nie powiodły się.

Matka powoda zamieszkuje oddzielnie, z mężem. Pomaga synowi zapraszając go na obiady, robi mu także zakupu oraz przekazuje środki pieniężne w kwocie ok. 200 złotych miesięcznie.

Pozwany uiszcza następujące miesięcznie wydatki: za czynsz 626,28 złotych, za gaz 96,57 złotych, za energię 78 złotych, za telewizję i (...) 110 złotych, za ubezpieczenie 229 zł co do której nie podano czy jest w stosunku miesięcznym czy rocznym. Ponosi także opłaty roczne 126 złotych, za ubezpieczenie 384 złotych. Na lekarstwa wydaje 300 złotych, na odzież 50 złotych, na środki czystości 100 złotych. Dodatkowo pozwany finansuje pomoc innych osób w zakupach 40-90 złotych miesięcznie oraz za sprzątanie klatki schodowej 60 złotych miesięcznie. Mieszka w mieszkaniu o powierzchni 57 m ², które odziedziczył po żonie. Nie odziedziczył po żonie żadnych środków pieniężnych. W chwili przesłuchania pozwany miał ok. 1 300 złotych debetu na koncie.

Pozwany okresowo wydaje na wycieczki kwoty ok. 50 – 100 zł.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie akt poprzedniej sprawy o alimenty pomiędzy stronami o sygn. III Rc 404/08, dokumentacji zgromadzonej w aktach oraz przesłuchania stron.

Sąd zważył, co następuje:

Art. 133 § 1 kro stanowi iż, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie z § 3 tego przepisu rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Stosownie do art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Podkreślić należy, że tylko istotna zmiana stosunków daje podstawy do odmiennego określenia wysokości alimentów lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Zmiana stosunków może dotyczyć usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (wniosek z art.135 § 1 kro).

§ 2 tego przepisu stanowi, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Z porównania sytuacji stron wynika, że sytuacja powoda zmieniła się o tyle, że nie zamieszkuje już z babcią i nie dzieli z nią kosztów utrzymania, musi zatem pokrywać całość kosztów za czynsz, prąd, gaz. Jednak od czasu poprzedniej sprawy została mu przyznana renta socjalna w wysokości 1 025 złotych, co całkowicie zmienia jego sytuację majątkową. Dzięki tej kwocie, ma istotną bazę finansową, która może być przeznaczona na opłacenie mieszkania i opłacenie leków oraz częściowo jedzenia. Zaś środki z alimentów może przeznaczyć na jedzenie, kosmetyki, chemię gospodarczą, ubranie i obuwie.

Powód mógłby także otrzymać pomoc z (...) w C., gdyby o taką pomoc wnioskował.

Powód nigdy nie podjął pracy w warunkach pracy chronionej, nawet nie podejmował takich prób. Być może pracodawca byłby w stanie stworzyć odpowiednie warunki pracy dla powoda. Jednak D. T. cierpi na wiele dolegliwości i zaburzeń, więc kwestia podjęcia przez niego pracy jest niepewna.

Niewątpliwie wskazane byłoby podjęcie przez powoda terapii behawioralnej, jednak dopóki stan zdrowia nie zagraża życiu i zdrowiu osoby chorej lub innych osób, nie ma podstaw, aby zmusić do leczenia psychiatrycznego. Obecny stan zdrowia powoda jest stosunkowo dobry, mógł być przesłuchany w sprawie, wypowiadał się w sposób w pełni logiczny i spójny.

Powodowi pomaga w utrzymaniu matka, co jest zrozumiałe, ponieważ nadal pozostaje jego rodzicem. Matka wprawdzie pobiera niższe świadczenie niż pozwany, jednak zamieszkuje obecnie z mężem i może dzielić się z nim kosztami utrzymania. Matka pomaga także synowi rzeczowo np. poprzez zapewnienie posiłków.

Tymczasem pozwany w porównaniu do sytuacji z czasu ostatniej sprawy otrzymuje tylko nieznacznie podwyższone świadczenie, a jego sytuacja zmieniła się na niekorzyść. Zmarła jego żona i obecnie musi ponosić całe koszty utrzymania samodzielnie. Oprócz opłat za utrzymanie mieszkania, opłacenie ubezpieczenia, z uwagi na swój wiek jest zmuszony, aby zapewnić sobie odpłatną pomoc z bieżącym funkcjonowaniu. Prosi zatem odpłatnie obce osoby o zrobienie i przyniesienie zakupów, a także o pomoc w sprzątaniu klatki schodowej. Należy przypomnieć, że pozwany jest w wieku 80 lat i może z tytułu wieku mieć ograniczenia w funkcjonowaniu. Musi także przeznaczyć odpowiednie środki na lekarstwa i wizyty lekarskie, czy też leczenie stomatologiczne.

Pozwany nie ma oszczędności, posiada debet na koncie, więc jego sytuacja finansowa nie jest korzystna.

Reasumując, wobec otrzymania przez powoda wyższej renty socjalnej i zmiany sytuacji życiowej po obu stronach zachodziły podstawy tylko do nieznacznego podwyższenia wysokości alimentów od pozwanego w kwocie 100 złotych. Po zsumowaniu dochody powoda pozwolą mu na zaspokajanie podstawowych potrzeb. Ponadto zawsze może się zwrócić o pomoc z (...) lub próbować podejmować pracę w warunkach chronionych. Pozwany zachowa dostateczne środki na bieżące utrzymanie.

Strony nie utrzymują kontaktów, taki stan utrzymuje się od wielu lat. Zakres obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka pełnoletniego nie ulega zmniejszeniu z uwagi na osobiste starania o jego utrzymanie i wychowywanie.

Sąd na mocy art. 102 kpc odstąpił od obciążania stron kosztami procesu, uznając, że nie mają wystarczających środków aby te koszty ponosić, a nadto powinny przeznaczyć posiadane pieniądze na swoje utrzymanie.

Wyrokowi w punkcie zasądzającym alimenty Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności, po myśli art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

C., dnia 18/11/2021 roku Sędzia Joanna Gwizdak

ZARZĄDZENIE

1.  odpisy wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron pocztą, informując, że termin do wniesienia apelacji biegną od doręczenia pocztowego

2.  akta przedłożyć za 21 dni lub z wpływem.

C., dnia 18/11/2021 roku Sędzia Joanna Gwizdak