Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI Ka 451/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Elblągu z 2016-11-22

  Sygn. akt VI Ka 451 / 16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Elblągu w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Kosecka – Sobczak

Protokolant: sekr. sąd. Aneta Zembrzuska

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2016 roku sprawy

R. B., s. S. i J., ur. (...)w B.

obwinionego o czyn z art. 97 kw

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 22 sierpnia 2016 roku sygn. akt II W 965 / 15

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  obciąża obwinionego zryczałtowanymi wydatkami za postępowanie odwoławcze w wysokości 50 / pięćdziesięciu / złotych oraz opłatą w kwocie 40 / czterdziestu / złotych.

Sygn. akt VI Ka 451 / 16

UZASADNIENIE

R. B. został obwiniony o to, że w dniu 06 listopada 2015 roku o godz. 11:05 w miejscowości E. na ul. (...) kierując samochodem marki P. o nr rej. (...) korzystał podczas jazdy z telefonu trzymając słuchawkę w ręku, tj. o wykroczenie z art. 97 kw.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 22 sierpnia 2016 roku w sprawie o sygn. II W 965 / 15 obwinionego R. B. uznano za winnego popełnienia tego, że w dniu 6 listopada 2015 roku o godz. 11:05 w E. na ul. (...), kierując samochodem marki P. o numerze rejestracyjnym (...), korzystał podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki w ręku tj. czynu, który zakwalifikowano jako wykroczenie z art. 97 kw w zw z art. 45 ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym ( Dz.U. z 2012, poz. 1137 z późn. zm. ) i za to skazano, zaś na podstawie art. 97 kw w zw z art. 24 § 1 i 3 kw wymierzono mu karę grzywny w wysokości 400 złotych. Ponadto obciążono obwinionego wydatkami postępowania w kwocie 100 złotych i zasądzono od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 40 złotych.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł obrońca R. B. , zaskarżając go w całości na korzyść obwinionego oraz zarzucając mu:

1.obrazę przepisów prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie kwalifikacji prawnej czynu obwinionego z art. 45 ust 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw z art. 97 kodeksu wykroczeń w sytuacji, gdy ustalenia faktyczne zawarte w opisie przypisanego czynu wskazują, że obwiniony swoim zachowaniem nie wypełnił przesłanek określonych ww. przypisami,

2.rażącą niewspółmierność kary, w szczególności wobec braku społecznej szkodliwości czynu zarzuconego obwinionemu, a nadto nie uwzględnienie takich okoliczności łagodzących przemawiających niższym wymiarem kary, jak brak naruszenia przez niego jakichkolwiek dóbr prawnych, czy brak stworzenia przez niego realnego zagrożenia dla zasad ruchu drogowego.

Stawiając powyższe zarzuty autor apelacji wniósł o zmianę punktu I wyroku poprzez uniewinnienie obwinionego od zarzuconego mu wykroczenia. Z ostrożności procesowej, na wypadek niepodzielenia przez Sąd przytoczonej argumentacji przemawiającej za uniewinnieniem R. B. od zarzutu popełnienia wykroczenia z art. 97 kw, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy obwinionego R. B. nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazać należy, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a także tak jak na to pozwalały okoliczności obiektywne, mając na uwadze wynikający z art. 2 § 2 kpk i art. 4 kpk / art. 8 kpw / obowiązek oparcia rozstrzygnięcia na prawdziwych ustaleniach faktycznych oraz badania i uwzględniania okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść obwinionego. Sąd Rejonowy zgromadził właściwie materiał dowodowy i ocenił go wnikliwie, omawiając szczegółowo wszystkie dowody, nie wykraczając przy tym poza ramy swobodnej oceny dowodów. W oparciu o tę ocenę Sąd poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i wykazał w niewątpliwy sposób, że R. B. dopuścił się zarzucanego mu czynu. Powyższe uwagi pozwalają stwierdzić, że stanowisko Sądu Rejonowego w tym zakresie wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pozostaje pod ochroną prawa procesowego.

Ustosunkowując się do podniesionego przez skarżącego zarzutu obrazy prawa materialnego mającego polegać na błędnym przyjęciu przez Sąd Rejonowy, iż R. B. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przypisanego mu wykroczenia, skonstatować należy, iż jest on całkowicie pozbawiony merytorycznego uzasadnienia. Wymaga bowiem podkreślenia, że obraza prawa materialnego może być przyczyną odwoławczą jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny. Zarzut obrazy prawa materialnego jest legitymowany tylko wówczas, gdy dotyczy błędnej wykładni zastosowanego przepisu, zastosowania nieodpowiedniego przepisu lub nie zastosowania przepisu zobowiązującego Sąd do jego bezwzględnego respektowania. Należy wówczas porównywać treść zastosowanego / nie zastosowanego / przepisu prawa z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym. Godzi się natomiast przypomnieć, że wykroczenie określone w dyspozycji art. 97 kw chroni porządek i bezpieczeństwo w ruchu drogowym, które to może być zagrożone naruszeniem innych przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym niż określone w treści przepisów art. 84-96a k.w., a dokumentowane przez uczestników ruchu lub inną osobę znajdującą się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu albo też przez właściciela lub posiadacza pojazdu. Komentowany przepis ma charakter tzw. przepisu blankietowego, odsyła bowiem do przepisów spoza kodeksu wykroczeń i jest przepisem dopełniającym, ale nie zastępczym, co podkreślono w wyroku z dnia 11 października 2000 r., IV KKN 250/00, Prok. i Pr.-wkł. 2001, nr 4, poz. 19, gdzie Sąd Najwyższy stwierdził, iż typizując wykroczenia w tak rozległej dziedzinie, jaką jest bezpieczeństwo i porządek w komunikacji, ustawodawca w art. 84 - 96a określił najistotniejsze wykroczenia przeciwko niej, po czym dodał dopełniający przepis art. 97 kw, w którym zagroził karą za wykroczenia przeciwko innym przepisom o bezpieczeństwie i porządku ruchu. Wyraz "innym" należy rozumieć w ten sposób, że mają to być przepisy inne niż określone w art. 84-96a kw. Muszą one przy tym dotyczyć bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego oraz odnosić się do dróg publicznych, strefy zamieszkania i strefy ruchu. Z treści tego przepisu jednoznacznie zatem wynika, że podstawą odpowiedzialności jest tu dopuszczenie się czynu naruszającego wyłącznie zakazy lub nakazy ustalone w przepisach o bezpieczeństwie lub o porządku w ruchu drogowym, na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, lub które zostały szczegółowo określone w treści przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym i rozporządzeń wydanych na ich podstawie. Ze względu na blankietowy, dopełniający charakter cytowanego przepisu, którego treść dyspozycji wypełniają wyłącznie zakazy lub nakazy ustalone w przepisach o bezpieczeństwie lub o porządku w ruchu drogowym, na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, które zostały szczegółowo określone w treści przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym i rozporządzeniach wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem czynów stypizowanych w art. 84-96a k.w., podmiotami tego wykroczenia mogą być różne osoby, ale mieszczące się w pojęciu uczestnika ruchu lub innej osoby znajdującej się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, a także właściciela lub posiadacza pojazdu ( por. W. Jankowski, Komentarz do art. 97 Kodeksu wykroczeń, stan prawny 2013.01.01. ). Zauważyć jednocześnie trzeba, że podstawą odpowiedzialności za wykroczenie określone w dyspozycji przytoczonego przepisu może być każde naruszenie przepisów o bezpieczeństwie lub porządku na drodze publicznej, a więc również zachowanie polegające na naruszeniu, ujętego w art. 45 ust 2 pkt 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zakazu korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku.

Sąd odwoławczy w pełni zaś podziela stanowisko Sądu meriti, że ujawnione i poddane wszechstronnej analizie dowody, dostarczyły podstaw do przypisania R. B., zarzuconego mu wykroczenia. Kluczowe znaczenie dla przyjęcia sprawstwa obwinionego miały niewątpliwie zeznania funkcjonariusza Policji – T. P. i Żandarma Żandarmerii Wojskowej – R. K., które są spójne, logiczne, jasne, konsekwentne oraz korelują ze spontanicznie sporządzonymi zapisami w notatce służbowej. Wymienione osoby były bezpośrednimi - naocznymi, świadkami czynu obwinionego, co jest bezpośrednio związane z jego specyfiką i okolicznościami. Należy też podkreślić, że ww. świadkowie nie są w żaden sposób powiązani z obwinionym, a biorąc pod uwagę ich świadomość zawodową oraz mając na względzie zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, nie sposób przyjąć, iż bez żadnego wyraźnego powodu, nie znając R. B. chcieliby go obciążyć odpowiedzialnością za wykroczenie, którego ten faktycznie by nie dokonał. Tym bardziej narażając się w takim przypadku na konsekwencje prawne i służbowe. Istotne jest także to, że zeznania ww. świadków korespondują z zapisami w notatce służbowej, które to zostały sporządzone spontanicznie. Ponadto, co także istotne, relacje świadków, częściowo korelują z wersją obwinionego, który nie negując okoliczności korzystania w trakcie jazdy z telefonu komórkowego, który trzymał on w ręku, dokonał odmiennej – błędnej interpretacji prawnej przedmiotowego zdarzenia. Odnosząc się zaś do oceny stanowiska obrońcy obwinionego, zmierzającego do wyprowadzenia tezy, iż R. B. nie naruszył zakazu, określonego art. 45 ust 2 pkt 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, a w konsekwencji nie wypełnił znamion wykroczenia z art. 97 kw, albowiem trzymany przez niego w trakcie jazdy, aparat telefoniczny, nie służył mu jako telefon do prowadzenia rozmowy ale jako nawigacja skonstatować należy, iż jest ono błędne i nie może prowadzić do ekskulpowania obwinionego. Zauważyć bowiem trzeba, iż w rozumieniu ustawy Prawo o ruchu drogowym zakaz „korzystania z telefonu podczas jazdy” ma znaczenie szerokie i dotyczy każdego działania powodującego konieczność zajęcia uwagi informacjami zawartymi również na pulpicie tego telefonu, o ile oczywiście telefon ów trzymany jest w ręku ( por. wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 05 września 2013 roku, VII Ka 762 / 13, LEX nr 1715918 ). Powyższe oznacza, że w zakresie znaczeniowym pojęcia korzystania z telefonu komórkowego, mieści się nie tylko używanie tego telefonu w celu nawiązania kontaktu z inną osobą i odbycia z nią rozmowy, ale również użycie tego telefonu w celu skorzystania z zainstalowanej w nim aplikacji bądź też nawiązania połączenia z internetem. Nie można bowiem z pola widzenia tracić, że wszelkie wyżej wskazane sposoby korzystania z telefonu, wymagającego trzymania słuchawki w ręku, wyłączają jedną rękę kierowcy, a tym samym utrudnione jest dokonywanie manewrów, a nadto rozmowa, bądź też inna forma korzystania z takiego telefonu rozprasza uwagę ( por. K. Wójcik, Telefony komórkowe w samochodach a bezpieczeństwo ruchy, PnD. 2004, nr, zd. 60 – 68). Korzystanie zatem z telefonu wymagającego od kierującego pojazdem trzymania w ręku słuchawki, a z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, wbrew temu zakazowi stanowi wykroczenie z art. 97 kw ( por. R.A. Stefański, Komentarz do art. 45 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, LEX 2008, stan prawny 10.04.2008r. ).

Reasumując Sąd I instancji nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia i nie naruszył prawa materialnego ani przepisów postępowania, zaś kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zaskarżony wyrok znajduje oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w postępowaniu i nie ma podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze fakt, że apelacja obrońcy obwinionego, co wynika z jej treści, skierowana była również przeciwko rozstrzygnięciu o orzeczonej wobec R. B. karze, zachodziła konieczność merytorycznego odniesienia się do tej kwestii. Wskazać jednocześnie trzeba, iż rażąca niewspółmierność kary zachodziłaby jedynie wówczas gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że wystąpiła wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Stwierdzić także należy, iż nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary ale o różnice tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać byłoby można – również w potocznym tego sława znaczeniu – „rażąco” niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować ( por. OSNPG 1974/3-4/51; OSNPK 1995/6/18). Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 24 § 3 kw wskazuje, jakie okoliczności należy mieć na uwadze, wymierzając grzywnę. Nakazuje się branie tu pod uwagę: dochodów sprawcy, jego warunków osobistych, warunków rodzinnych oraz stosunków majątkowych i możliwości zarobkowych. Jeżeli chodzi o "dochody" sprawcy, to należy je rozumieć w sensie ekonomicznym, a nie np. przepisów o podatku dochodowym, a więc uwzględniać wszelkie legalne, a nie tylko poddane temu podatkowi, dochody, z odliczeniem jednak ciężarów podatkowych i pominięciem dochodów okazjonalnych. Warunki osobiste sprawcy to jego warunki bytowe, mieszkalne, wykonywanie (lub nie) pracy lub pobieranie jeszcze nauki, warunki socjalne i zdrowotne, które mogą rzutować na zaspokajanie związanych z tym potrzeb życiowych sprawcy, wiek, kwalifikacje, wykształcenie czy predyspozycje psychiczne. Natomiast warunki rodzinne to sytuacja rodzinna sprawcy, a więc to, czy jest to osoba samotna, czy żonata, posiadająca (lub nie) rodzinę (w tym nieformalną), liczebność tej rodziny, potrzeba sprawowania opieki nad jej nieletnimi lub chorymi członkami itd. Z kolei stosunki majątkowe to położenie sprawcy ukształtowane przez jego prawa majątkowe, a więc własność, prawa rzeczowe, prawa na dobrach niematerialnych czy wierzytelności, ale też obciążenia tego majątku, np. alimenty. Wreszcie możliwości zarobkowe to dochody, jakie sprawca może uzyskiwać (choć aktualnie ich nie uzyskuje) przy właściwościach osobistych (wieku, wykształceniu, przygotowaniu zawodowym, umiejętnościach zawodowych nabytych przez praktykę w zawodzie itd.) przez podjęcie i sumienne wykonywanie pracy w szerokim jej rozumieniu (na podstawie umowy o pracę lub o dzieło albo zlecenie bądź w ramach własnej działalności gospodarczej), ale z uwzględnieniem sytuacji na rynku pracy w tym zakresie. Jednocześnie nadmienić należy, iż zgodnie z art. 33 § 1 kw Sąd wymierza karę, według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu i biorąc pod uwagę cele kary w zakresie w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego, w związku z czym nie jest on w żaden sposób związany wysokością zaproponowanego obwinionemu mandatu karnego. Należy jedynie zgodzić się z obrońcą obwinionego, że skoro obwiniony nie przyznawał się do zarzucanego mu wykroczenia, to konsekwencją takiego stanowiska było to, że nie przeprosił za swoje zachowanie i brak takich przeprosin nie może być traktowany jako okoliczność wpływająca na wymiar kary. Zdaniem Sądu Okręgowego zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku inne okoliczności zostały przytoczone zaś prawidłowo. W szczególności ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu obwinionego, jest jak najbardziej zasadna i zasługuje na aprobatę, gdyż w odpowiedni sposób uwzględnia ona wszystkie elementy, o których mowa w definicji legalnej z art. 24 § 3 kw. W tym zakresie należy zaakcentować m.in. rodzaj i charakter naruszonego dobra prawnego oraz sposób i okoliczności popełnienia przez obwinionego przedmiotowego wykroczenia. Odnośnie wymierzonej przez Sąd I instancji R. B. kary grzywny w kwocie 400 złotych wskazać należy, iż jest ona współmierna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego obwinionemu jak i stopnia jego winy. Ponadto w przypadku wykroczenia przypisanego obwinionemu nie można zasadnie odwoływać się do tego że nie doszło do naruszenia jakichkolwiek dóbr prawnych, że trzymanie przez obwinionego w ręku aparatu telefonicznego zbliżonego do ucha nie stwarzało żadnego realnego zagrożenia dla zasad ruchu drogowego. Należy tu podkreślić, że zakaz używania podczas jazdy telefonów komórkowych jest poparty stosownymi badaniami, które dowodzą, że prawdopodobieństwo spowodowania kolizji przez kierującego, którego jedna ręka jest wyłączona z „kierowania” pojazdem (tak jak w omawianej sprawie) zwiększa się w stopniu porównywalnym do kierowania w stanie nietrzeźwości. A to stwarza realne zagrożenie dla uczestników ruchu drogowego. I dla oceny tego zagrożenia nie mają znaczenia okoliczności podniesione przez skarżącego, a dotyczące tego, że policjanci nie podjęli zaraz interwencji gdy zauważyli obwinionego popełniającego wykroczenie, tylko „udali się” za obwinionym. Ponadto wysokość orzeczonej wobec R. B. kary grzywny nie jest też rażąco niewspółmierna, mieści się w granicach przewidzianych za dany typ wykroczenia oraz uwzględnia jego stosunki osobiste i majątkowe, a zatem mieści się ona w granicach realnej egzekucji. Stanowi ona też represję stwarzającą realne możliwości na osiągnięcie korzystnych efektów poprawczych w stosunku do obwinionego. Orzeczona kara powinna także zadośćuczynić także wymogom prewencji generalnej, wpływając korzystnie na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd Okręgowy podzielił więc argumentację Sądu Rejonowego zawartą w uzasadnieniu wyroku odnośnie wysokości i rodzaju wymierzonej obwinionemu kary.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na mocy art. 437 § 1 kpk w zw z art. 109 § 2 kpw zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. Ponadto na mocy art. 118 § 1 kpw w zw z § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienia wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia, uwzględniając sytuację materialną R. B., Sąd Okręgowy obciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami za postępowanie odwoławcze w wysokości 50 złotych oraz opłatą w kwocie 40 złotych.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Kwiatkowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację:  Elżbieta Kosecka – Sobczak
Data wytworzenia informacji: