Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII Ga 33/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2016-06-27

Sygn. akt.

VIII Ga 33/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2016r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Marek Tauer

SSO Wojciech Wołoszyk (spr.)

SR del. Artur Fornal

Protokolant

st.sekr.sąd. Jolanta Klinowska

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2016r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...)Spółki

z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko : 1. A. W. (1)

2.B. S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwane od wyroku Sądu Rejonowego

w Bydgoszczy z dnia 17 września 2015r. sygn. akt VIII GC 2094/14

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu następujące brzmienie:

I.  Zasądza od pozwanej B. S. na rzecz powoda kwotę 12.387,07 zł (dwanaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt siedem złotych 07/100) wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia za okres od dnia 01.10.2013r. do dnia 27.06.2016r w wysokości 3.417,13 zł (trzy tysiące czterysta siedemnaście złotych 13/100) , a powyższą kwotę rozkłada na 24 raty miesięczne, płatne od dnia 01.07.2016r. do końca każdego kolejnego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia w razie uchybienia płatności którejkolwiek z rat, przy czym 23 raty w wysokości po 658 zł (sześćset pięćdziesiąt osiem złotych) każda, a ostatnia rata w wysokości 670,20 zł (sześćset siedemdziesiąt złotych 20/100).

II.  Zasądza od pozwanej A. W. (1) na rzecz powoda kwotę 5.129,97 zł (pięć tysięcy sto dwadzieścia dziewięć złotych 97/100) wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia za okres od dnia 01.10.2013r. do dnia zapłaty.

III.  Ustala, iż pozwana B. S. co do kwoty zasądzonej w punkcie I wyroku odpowiada solidarnie wraz z pozwaną A. W. (1) oraz z pozwanym J. R. (1), co do którego orzeczono prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12.02.2014r. sygn..akt. VIII GNc 612/14.

IV.  Ustala, iż pozwana A. W. (1) co do kwoty zasądzonej w punkcie II wyroku odpowiada solidarnie wraz z pozwanym J. R. (1) , co do którego orzeczono prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12.02.2014r. sygn..akt. VIII GNc 612/14, a co do kwoty zasądzonej w punkcie I wyroku od B. S. odpowiada solidarnie wraz z B. S..

V.  Oddala powództwo w pozostałej części.

VI.  Ustala, iż koszty procesu zostaną rozliczone według zasady stosunkowego ich rozdzielenia, mając na uwadze iż powód wygrał sprawę w stosunku do B. S. w 65%, a w stosunku do A. W. (1) w 32% przy czym pozwane odpowiadają solidarnie z tytułu zasądzonych na rzecz powoda kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.

VII.  Nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy następujące kwoty tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

- od powoda 249 zł (dwieście czterdzieści dziewięć złotych)

- od pozwanej B. S. 461 zł (czterysta sześćdziesiąt jeden złotych)

- od pozwanej A. W. (1) 227 zł (dwieście dwadzieścia siedem złotych)

przy czym co do kwoty 227 zł zasądzonej w niniejszym punkcie pozwana B. S. i A. W. (1) odpowiadają solidarnie.

2.  W pozostałej części oddala obie apelacje.

3.  Zasądza tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego następujące kwoty:

- od pozwanej B. S. na rzecz powoda kwotę 464 zł (czterysta sześćdziesiąt cztery złote)

- od powoda na rzecz pozwanej A. W. (1) kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych).

4. Nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego

w Bydgoszczy kwotę 471 zł (czterysta siedemdziesiąt jeden złotych) tytułem

nieuiszczonych kosztów sądowych z tytułu opłaty od apelacji od której

zwolniona była pozwana A. W. (1).

SSO Marek Tauer SSO Wojciech Wołoszyk SR del. Artur Fornal

Sygn. akt VIII Ga 33/16

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. B. w pozwie z dnia 4 lutego 2014 roku wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych B. S., A. W. (1), J. R. (1) prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) B. S., J. R. (1), A. W. (1) Spółka Cywilna w B. kwoty 18 921,17 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty:

-

18 297,06 zł od dnia 1 października 2013 r. do dnia zapłaty,

-

624,11 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty

oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W dniu 12 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu. Sprzeciw od powyższego nakazy wnieśli pozwani B. S. oraz A. R. , wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił , iż w dniu 1 września 1998 r. pozwana B. S. zawarła z powodem umowę najmu lokalu użytkowego położonego w B. przy ul. (...) z przeznaczeniem na prowadzenie apteki. Pozwani B. S., A. W. (1) oraz J. R. (1) w dniu 22 lutego 2013 r. zawarli umowę spółki cywilnej w celu prowadzenia działalności gospodarczej w postaci apteki ogólnodostępnej. W dniu 14 marca 2013 r. w związku z wnioskiem pozwanej B. S. powód wyraził zgodę na przystąpienie do umowy po stronie najemcy, A. W. (1) oraz J. R. (1). Strony ustaliły, że przystępujący będą odpowiadać solidarnie z najemcą za zobowiązania wynikające z umowy najmu nr (...). Nabywcą usług określonych w fakturach lub innych dokumentach księgowych wystawianych przez wynajmującego (powoda) miał być najemca (B. S.) i przystępujący (A. W. (1) i J. R. (1)) działający jako wspólnicy spółki cywilnej działającej pod nazwą: „(...) B. S., J. R. (1), A. W. (1) s.c., siedziba B., ul. (...) (pkt (...) aneksu numer (...)). Wysokość czynszu została ustalona na 2.330,00 zł brutto, a przy uwzględnieniu opłat eksploatacyjnych na kwotę 3 660,63 zł. W § (...) umowy najmu strony postanowiły, iż jakakolwiek zmiana podmiotowa po stronie najemcy (w tym przeniesienie praw i obowiązków najemcy na osobę trzecią) jest niedopuszczalna. Zmianą podmiotową jest również zmiana wspólników spółki cywilnej. Umowa najmu pomiędzy powodem a wspólnikami spółki cywilnej obowiązywała od dnia marca 2013 roku.

W dniu 25 marca 2013 roku pozwana A. W. (1) wpłaciła na rzecz powoda kwotę 15.929 zł tytułem „opłat za lokal, zaległości plus faktury za miesiąc marzec 2013 roku”. Powód wystawił z tytułu czynszu najmu lokalu użytkowego przy ulicy (...) oraz opłat eksploatacyjnych dwie faktury za miesiąc marzec 2013, jedną na B. S., a drugą na (...) Spółkę Cywilną (...), J. R. (1), A. W. (1), na kwoty w wysokości każda po 3660,63 zł. Powód nie doręczył pozwanej korekty faktury za marzec 2013 r., ani także nie poinformował pozwanych o korekcie. W dniu 10 kwietnia 2013 roku została wystawiona korekta z tytułu faktury za miesiąc kwiecień 2013 roku wystawionej na B. S. o numerze (...). Wspólnicy spółki cywilnej (...) w dniu 23 maja 2013 roku dokonali wypłaty kwoty 1813,03 zł tytułem faktury numer (...) stanowiącej należność za miesiąc kwiecień oraz w dniu 18 czerwca 2013 roku dokonali przelewu kwoty 3660,63 zł tytułem faktury numer (...) za miesiąc marzec 2013.

Pozwana wnioskowała o umorzenie zapłaconych odsetek w wysokości 799,22 zł. W odpowiedzi na pismo pozwanej powód podał, że zaległość za najem lokalu na dzień 30 kwietnia 2013 r. wynosi 5 489,25 zł oraz odmówił anulowania zapłaconych odsetek.

Powód wystawił na rzecz (...) Spółka Cywilna (...), J. R. (1). A. W. (1) następujące faktury VAT tytułem czynszu i opłat eksploatacyjnych: z dnia 10 kwietnia 2013 r. na łączną kwotę 3 660,63 zł za miesiąc kwiecień 2013 r., z dnia 2 maja 2013 roku. za maj 2013 r. na łączną kwotę 3 660, 63 zł, z dnia 3 czerwca 2013 roku za czerwiec 2013 r. na łączną kwotę 3 660, 63 zł, z dnia 1 lipca 2013 roku za lipiec 2013 r. na łączną kwotę 7 274, 12 zł , którą w dniu 3 lipca 2013 r. powód skorygował o kwotę 3 645,57 zł, a następnie fakturą z dnia 31 lipca 2013 r. określił nadpłatę w wysokości 71,18 zł. Powód nadto wystawił na rzecz (...) Spółki Cywilnej , A. S., J. R. (1), A. W. (1) faktury VAT : z dnia 1 sierpnia 2013 roku za sierpień 2013 r. na łączną kwotę 3 628, 55 zł oraz z dnia 2 września 2013 roku za wrzesień 2013 r. na łączną kwotę 4 096,96 zł płatną do 10 września 2013 r. Pismami z dnia 20 czerwca 2013 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 7 420,10 tytułem zaległości czynszu i opłat wraz z naliczonymi odsetkami i z uprzedzeniem o zamiarze wypowiedzenia umowy najmu.

Pozwana A. W. (1) z dniem 30 czerwca 2013 r., za zgodą pozostałych wspólników wystąpiła ze Spółki cywilnej prowadzącej w B. aptekę działającą pod nazwą (...). W dniu 1 lipca 2013 r. pozwana zawiesiła indywidualną działalność gospodarczą. W dniu 2 lipca 2013 roku pozwana A. W. (1) zadała J. R. (1) klucze do pomieszczeń aptecznych. W dniu 29 sierpnia 2013 r., za zgodą wspólników do spółki cywilnej przystąpiła K. R.. Natomiast w dniu 31 sierpnia 2013 r. pozwana B. S. wystąpiła ze spółki, od tego momentu spółka działała w składzie osobowym J. R. (1) i K. R..

Pismem z dnia 2 września 2013 r. powód ze względu zaległości w zapłacie czynszu i opłat eksploatacyjnych wypowiedział umowę najmu nr (...) zawartą z pozwanymi bez zachowania terminu wypowiedzenia, ze skutkiem na dzień 30 września 2013 r. Pozwani powyższe pismo odebrali w dniu 9 września 2013 r. Pismami z dnia 28 listopada 2013 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 25 026,78 zł tytułem bezumownego korzystania z lokalu użytkowego położonego w B. przy ul. (...).

Łączna zaległość z tytułu czynszu najmu za oraz opłat eksploatacyjnych za lokal przy ulicy (...) „Apteki pod C.” s.c. za okres od 1 marca 2013 roku do 30 września 2013 roku, przy uwzględnieniu wpłat dokonanych przez pozwaną A. W. (1) wynosi kwotę 16015,62 zł.

Sąd Rejonowy zważył, iż niewiarygodne są w części zeznania świadka H. G., iż B. S. nie została obciążona czynszem za miesiąc marzec 2013 roku, z powodu korekty. To, że nastąpiła w późniejszym czasie korekta faktury za marzec 2013 roku wystawionej na B. S. nie świadczy bowiem w żadnym razie, iż pozwana B. S. i Apteka pod C. nie została dwukrotnie obciążona tą należnością skoro nastąpiło przeksięgowanie jedynie kwoty 1847,60 zł z konta B. S. na konto spółki cywilnej, a nie kwoty 3660,63 zł uiszczonej przez pozwaną A. W. (1) z tytułu czynszu najmu za miesiąc marzec 2013. Z dokumentów przedstawionych przez strony nie wynika, aby powód zwrócił pozwanym nadpłaconą kwotę, o czym będzie poniżej. Poza tym zeznania świadka H. G. dotyczyły wyłącznie sposobu rozliczeń i nie mogły być dowodem na okoliczność wysokości zaległości pozwanych. Tak samo zeznania pozwanych nie mogły świadczyć o kwocie zadłużenia pozwanych wobec powoda lub o ich brak. Wobec tego Sąd przede wszystkim oparł się na dowodach z dokumentów ustalając wysokość zaległości.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż w ocenie Sądu jakiekolwiek postępowanie karne wobec J. R. (1) - trzeciego wspólnika spółki cywilnej Apteki pod C. nie miałoby wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Przede wszystkim nie było wiadomo czy postępowanie karne toczy się już przeciwko konkretnej osobie. Nawet gdyby przyjąć, iż J. R. (1) doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pozwane - oszukał je, to nie miało to wpływu na wysokości zaległości wobec powoda. W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 177 §1 pkt 4 k.p.c. a contrario Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanej B. S. w przedmiocie zawieszenia postępowania.

W przedmiotowej sprawie nie było sporu co do tego, że strony łączyła umowa najmu lokalu użytkowego położnego w B. przy ul. (...). Spornym natomiast w sprawie był zakres odpowiedzialności wspólników spółki w cywilnej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania względem powoda z tytułu zawartej umowy najmu po wystąpieniu tychże wspólników ze spółki. Spornym była również wysokość należności dochodzonej przez powoda.

Sąd zważył, że zgodnie z art. 659 § 1 k.c. w zw. z art. 680 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy lokal do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Podstawowym obowiązkiem wynajmującego jest więc wydanie najemcy lokalu, a obowiązkiem najemcy - zapłata wynajmującemu czynszu określonego w umowie.

Odnosząc się do odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki Sąd zważył, że odpowiedzialność wspólnika majątkiem indywidualnym za zobowiązanie powstałe w czasie jego członkostwa w spółce trwa nadal mimo wystąpienia wspólnika ze spółki bądź też jej rozwiązania. Należy podkreślić, iż wobec braku podmiotowości prawnej po stronie spółki cywilnej, użyty w art. 864 k.c. zwrot „zobowiązania spółki" jest wyłącznie skrótem językowym. Nie oznacza on nic innego jak tylko to, że są to „wspólne zobowiązania wszystkich wspólników jako wspólników", odrębne od ich zobowiązań osobistych. Za zobowiązania takie wspólnicy w istocie odpowiadają solidarnie (art. 864 k.c.).

Sąd w niniejszym składzie podziela pogląd tej części judykatury, która twierdzi, iż odpowiedzialność wspólnika majątkiem indywidualnym za zobowiązanie powstałe w czasie jego członkostwa w spółce trwa nadal mimo wystąpienia wspólnika. W ocenie Sądu dotyczy to przede wszystkim sytuacji jak w niniejszej sprawie, kiedy mamy do czynienia z zobowiązaniem ciągłym. Zupełnie niezrozumiałe byłoby, iż np. umowę tą podpisały dane osoby jako wspólnicy spółki cywilnej, a w krótkim okresie czasu odpowiedzialność ponosiłyby zupełnie inne osoby, gdyż zmieniłby się skład osobowy. Przepis art. 860 § 1 k.c. stanowi, iż przez zawartą umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, działając w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Odróżnić zatem należy wspólników spółki cywilnej będących odrębnymi przedsiębiorcami i spółkę cywilną będącą stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników. Zagadnienie charakteru prawnego spółki cywilnej było przedmiotem wypowiedzi orzecznictwa i utrwalone zostało, że spółka prawa cywilnego nie ma osobowości prawnej (wyrok SN z dnia 28.10.2003 r„ 1 CK 201/03, LEX 151608), a także zdolności prawnej również w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (uchwała SN z dnia 26.01.1996 r„ III CZP 111/95, OSNC 1996, nr 5, poz. 63). Istota spółki cywilnej wyczerpuje się wyłącznie w wielostronnym stosunku zobowiązaniowym łączącym wspólników. Skoro spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, to jak wskazano powyżej użyty w art. 864 k.c. zwrot "zobowiązanie spółki" należy uznawać wyłącznie za skrót językowy. Nie oznacza on bowiem nic innego jak tylko to, że są to wspólne zobowiązania wszystkich wspólników "jako wspólników", odrębne od ich zobowiązań osobistych. Za zobowiązania takie wspólnicy odpowiadają solidarnie (art. 864 k.c., tak. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2013 r., V Ca 2884/12, zob. tez wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 lipca 2014 roku, III Ca 773/14).

Należy wskazać, że na mocy aneksu z 14 marca 2013 r. to pozwane A. W. (1) i B. S. oraz J. R. (1) (a nie spółka (...) s.c.) stali się podmiotami praw i obowiązków z umowy najmu oraz, że to pozwane i J. R. (1) zatem solidarnie (art. 864 k.c.) obciążał obowiązek zapłaty umówionego czynszu i innych opłat. Nawet, w sytuacji, gdy w spółce po zawarciu umowy najmu doszło do zmian podmiotowych - wystąpienia pozwanych ze spółki - to i tak, bez stosownej zmiany umowy najmu, zmiany te nie zwolniły pozwanych z obowiązków wynikających z zawartej przez nie umowy. Zmiana strony umowy, w konsekwencji zmian „składu" wspólników spółki cywilnej, wymagałaby bowiem zachowania rygorów przewidzianych dla zmiany dłużnika z art. 519 k.c., a więc w każdym wypadku zgody powoda. Warto przy tym zaznaczyć, iż w umowie najmu zawartej pomiędzy powodem a pozwanymi i J. R. (1) został zawarty § 19, w którym postanowiono, iż zmiana podmiotowa po stronie najemcy jest niedopuszczalna. Za zmianę podmiotową uznano zmianę wspólników spółki cywilnej. Zdaniem Sądu powyższe postanowienie umowne należy interpretować w ten sposób, iż zmiany podmiotowe w spółce cywilnej nie odnoszą skutku wobec wynajmującego, czyli powoda. Sama bowiem niedopuszczalność zmian w zakresie składu osobowego spółki cywilnej jest sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa, w tym w szczególności art. 869 k.c. Jednakże, zdaniem Sądu mając na uwadze cel umowy należy podkreślić, iż cytowany powyżej § 19 umowy zawartej pomiędzy stronami miał przede wszystkim właśnie nie doprowadzić do sytuacji jak w niniejszej sprawie. Zatem, miał on za zadanie, nawet w przypadku wystąpienia wspólników ze spółki cywilnej, bez zgody wynajmującego - powoda, do umożliwienia mu obciążenia jej zobowiązaniami wynikającymi z zawartej umowy. Tym bardziej, że treść umowy, zmienionej aneksem numer (...) wskazuje, iż została ona zawarta pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialności w B. a B. S., A. W. (1) i J. R. (1) -wspólnikami spółki cywilnej, ale nie ze spółką cywilną, która jak wskazano już powyżej i co nie jest kwestionowane w orzecznictwie, nie posiada podmiotowości prawnej. Należy podkreślić, iż powód zawarł stosunek obligacyjny z określonymi osobami, licząc, że osoby te będące wspólnikami spółki cywilnej wywiązywać się będą z obowiązków nałożonych na nie umową. Wystąpienie wspólnika(ów) ze spółki cywilnej nie powoduje automatycznie jego „wyjścia" z umów zawartych z osobami trzecimi w czasie jego uczestnictwa w spółce. Zmiany podmiotowe wewnątrz spółki cywilnej nie mogą zatem pogorszyć sytuacji prawnej podmiotów, które ze spółką tą, działającą w określonym składzie osobowym, zawarły umowę. Tego rodzaju stanowisko, zasługujące na pełną akceptację zostało też wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie I ACa 917/08. Pogląd, iż wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej nie powoduje ex lege ustania jego odpowiedzialności za zaciągnięte zobowiązania, znajduje uzasadnienie nie tylko w istocie spółki cywilnej, ale także w konieczności zagwarantowania pewności obrotu prawnego. Kontrahentowi spółki cywilnej - a właściwie wspólników spółki cywilnej - trudno byłoby bowiem w przypadku każdej zmiany „składu" wspólników spółki cywilnej za tymi zmianami podążać i kontrolować, kto w istocie za zobowiązania odpowiada. W rezultacie, na gruncie rozpatrywanej sprawy zasadnym było, na co wskazano powyżej, zdaniem sądu uznanie, że skoro powód zawarł umowę najmu z pozwaną B. S., a potem również z pozwaną A. W. (1) i J. R. (1) i łącząca ich umowa nie została przez żadną ze stron wypowiedziana, to pozwane zobowiązane były do zapłaty należności z umowy najmu, nawet tych wymagalnych po wystąpieniu przez nich ze spółki.

Wobec powyższych rozważań, zdaniem Sądu pozwane A. W. (1) i B. S. odpowiadały z tytułu czynszu najmu i innych opłat eksploatacyjnych na podstawie zawartej umowy zmienionej aneksem z dnia 1 marca 2013 roku za okres od dnia zawarcia tej umowy do dnia 30 września 2013 roku. Należy przy tym podkreślić, iż ani pozwana A. W. (1), ani pozwana B. S. nie zawiadomiły powoda - przed zakończeniem stosunku najmu, iż wystąpiły ze spółki cywilnej. Warto także zaznaczyć, iż przyjęcie odmiennego stanowiska niż powyżej prezentowane, prowadziłoby do sytuacji, iż w przypadku rozwiązania spółki cywilnej w trakcie trwania umowy najmu nie byłoby podmiotu, który by był odpowiedzialny za zobowiązania z tytułu zawartej umowy, gdyż żadna z osób nie byłaby już wspólnikiem spółki cywilnej.

Niezależnie od powyższego, zdaniem Sądu powód nie udowodnił w całości wysokości swojego roszczenia, a zgodnie z art. 6 k.c. i 232 k.p.c. to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów, z których wywodził skutki prawne. W pierwszej kolejności odnośnie wysokości czynszu należy zaznaczyć, iż z treści pozwu wynikało, iż powód dochodzi od pozwanych wyłącznie należności z tytułu czynszu najmu za okres, kiedy pozwana A. W. (1) i J. R. (1) przystąpili do umowy najmu lokalu użytkowego zawartej z B. S., czyli za okres od dnia 1 marca 2013 roku do dnia 30 września 2013 roku. Z treści umowy najmu wynika natomiast iż pozwane zobowiązały się płacić czynsz wraz z opłatami eksploatacyjny w łącznej wysokości 3660,63 zł przy tym stawka za lm 2 powierzchni użytkowej lokalu za najem tego lokalu wynosiła kwotę 10 zł i czynsz najmu wynosił kwotę 2330 zł (§ 1 i 4 umowy). Opłaty eksploatacyjne mogły ulegać zmianie odpowiednio do zmiany faktycznie ponoszonych kosztów oraz wysokości stawki podatku VAT (§ 5 pkt 2). Jak wynika z przedłożonych faktur VAT należności z tytułu czynszu najmu i opłat eksploatacyjnych za okres od marca do czerwca 2013 roku wynosiły, zgodnie z zawartą umową 3660,63 zł, natomiast od miesiąca lipca 2013 roku uległa zmniejszeniu stawka za gospodarowanie odpadami komunalnymi (stałymi) z kwoty 143,86 zł na kwotę 111,78 zł, co dało łącznie czynsz najmu wraz z opłatami eksploatacyjnymi za miesiące od lipca do września 2013 roku za każdy miesiąc po 3628,55 zł. Przy tym w miesiącu lipcu (po dokonaniu drugiej korekty) należności za miesiąc lipiec zostały obniżone o kwotę 71,18 zł (k. 102 akt) z tytułu kosztów wywozu nieczystości stałych, co dało łącznie należność za miesiąc lipiec 2013 roku w wysokości 3557,37 zł. Łącznie zatem pozwane wraz z J. R. (1) byli zobowiązani do zapłaty za okres od 1 marca 2013 roku (od kiedy obowiązywała umowa najmu na trzech wspólników spółki cywilnej) do 30 września 2013 roku kwoty 25.456,99 zł (3660,63 zł x 4 m-c tj. marzec, kwiecień, maj i czerwiec, 3557,37 zł za lipiec 2013 roku po uwzględnieniu korekt oraz 3628,55 zł x2 za sierpień i wrzesień 2013 r.). Należy przy tym zaznaczyć, iż powód nie udowodnił, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., wysokości należności za miesiąc wrzesień 2013 roku w kwocie 4096,96 zł, na którą to kwotę została wystawiona faktura VAT za ten okres. Kwota ta nie wynika bowiem z treści zawartej umowy.

W przedmiotowej sprawie pozwana A. W. (1) udowodniła, iż dokonała wpłat w wysokości: 1813,03 zł dnia 23 maja 2013 roku (k. 77 akt) faktura z dnia 10 kwietnia 2013 roku numer (...) oraz 3660,63 zł w dniu 18 czerwca 2013 roku (k. 76 akt) na poczet należności za kwiecień 2013 roku faktura numer (...). Trzeba też wskazać, iż w dniu 25 marca 2013 roku pozwana dokonała zapłaty kwoty 15.929 zł mającej stanowić należność z tytułu zaległości B. S. za lokal użytkowy przy ulicy (...) za okres od czasu wstąpienia po stronie wynajmującego również pozwanej A. W. (1) oraz J. R. (1). Z przeprowadzonych dowodów wynikało, iż kwota powyższa obejmowała także należność za miesiąc marzec 2013 roku z tytułu faktury wystawionej wyłącznie na B. S. numer (...), która to faktura została następnie, na co wskazywał pozwany skorygowana do zera, a pozwane wraz z J. R. (1) jako wspólnicy spółki cywilnej zostali ponownie obciążeni kwotą z tytułu czynsz u najmu i opłat eksploatacyjnych za miesiąc marzec 2013 roku w wysokości 3660,63 zł.

Zgodnie z art. 451 § 1 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. W ocenie Sądu, mając powyższe na uwadze, należało przyjąć, iż pozwana A. W. (1) dokonując wpłaty w wysokości 15 929 zł i opisując, iż kwota z tej wpłaty ma przypaść na poczet faktury za miesiąc marzec 2013 roku wskazała, iż chce zaspokoić dług w postaci należności za miesiąc marzec 2013 roku z tytułu czynszu najmu i opłat eksploatacyjnych za lokal przy ulicy (...). Nie zmienia powyższego fakt, iż pozwana wskazała w tytule przelewu numer faktury za miesiąc marzec 2013 roku wystawionej na B. S., skoro faktura ta została następnie skorygowana do zera i wystawiona kolejna faktura za przedmiotowy lokal za miesiąc marzec 2013 roku, tym razem już na wspólników spółki cywilnej (...). Jednoznacznie wynika z treści tytułu przelewu, iż pozwana wskazała, że chce zaspokoić dług w postaci należności za lokal za miesiąc marzec 2013 roku. Zatem, zgodnie z art. 451 § 1 k.c. powód winieni tą kwotę zarachować na poczet należności z tytułu czynszu najmu za miesiąc marzec 2013 roku. Przy tym należy podkreślić, iż powód, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c. nie udowodnił wysokości zaległości B. S. na dzień zawarcia aneksu numer III z pozwanymi i J. R. (1). Cofnął wniosek o powołanie biegłego z dziedziny rachunkowości. Same natomiast zestawienia zaległości w formie tabel (k. 93-94) podpisane przez pracownika powoda są jedynie dowodem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i świadczą o tym, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenie o treści zawartej w dokumencie. Wpłaty późniejsze pozwanych (k. 76, 77) należało wobec powyższego zarachować na dalsze zaległości, a więc za miesiąc kwiecień 2013 (zgodnie z opisem) i w części za miesiąc maj 2013. Skoro bowiem pozwana ponownie wskazała, iż płaci fakturę za miesiąc marzec 2013 roku (pomimo, iż o innym numerze), a dwukrotnie nie powinna być wystawiona, to powód winien zarachować tą wpłatę na poczet najdalej wymagalnego długu. Poza tym Sąd przyjął, mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy i w tym twierdzenia powoda i przedłożone przez niego wyliczenie na k. 94, iż zaległość z tytułu czynszu najmu za okres od marca 2013 roku do września 2013 roku została pomniejszona o kwoty: 61,50 zł wskazaną jako wpłatę z dnia 4 czerwca 2013 roku oraz o 245,58 zł stanowiącej przeksięgowaną nadpłatę we wrześniu 2013 z tytułu rozliczenia mediów z konta B. S. na konto Apteki. Sąd pomniejszył kwotę wyliczonej należności za okres od marca 2013 roku do 30 września 2013 roku w wysokości 25456,99 zł o wpłaty dokonane przez pozwanych w kwotach: 3660,63 zł z tytułu czynszu za miesiąc marzec 2013 roku wpłaconej w kwocie 15 929 zł, o czym była mowa powyżej, o kwotę 1813,03 zł zapłaconą dnia 23 maja 2013 roku (k. 77), o kwotę 3660,63 zł uiszczoną dnia 20 czerwca 2013 roku (k. 76) oraz o 61,50 zł i 245,58 zł, które to kwoty wynikają z rozliczenia przedstawionego przez powoda. Wobec powyższego Sąd uznał, iż powód udowodnił, iż na dzień 30 września 2015 roku pozwane jako wspólniczki spółki cywilnej zalegały wobec powoda z kwotą 16015,62 zł. Należy zaznaczyć, iż Sąd nie mógł w żaden sposób zweryfikować wysokości skapitalizowanych odsetek naliczonych przez powódkę w kwocie 624,11 zł. Powód nie przedstawił na tą okoliczność żadnego wyliczenia - za jaki okres od jakich kwot powód naliczał wskazane odsetki- które Sąd mógłby ewentualnie przeanalizować. Również w tym zakresie, zgodnie z art. 6 k.c. i przy uwzględnieniu art. 232 k.p.c. ciężar dowodowy spoczywał na powodzie. Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 659 §1 k.c. i art. 864 k.c. oraz zawartej pomiędzy stronami umowy najmu Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 16 015,62 zł tytułem czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych. Przy czym Sąd orzekł, iż odpowiedzialność pozwanych w zakresie zasądzonych należności z tego tytułu jest solidarna z J. R. (1), co do którego uprawomocnił się nakaz zapłaty wydany w sprawie VIII GNc 612/14.

W pozostałym zakresie, na podstawie art. 6 k.c. i art. 451 § l k.c. a contrario Sąd oddalił powództwo. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. uznając, iż powód wygrał niniejszą sprawę w 85 %, a każda z pozwanych w 15%, pozostawiając na podstawie art. 108 § 1 k.c. szczegółowe ich rozliczenie referendarzowi sądowemu. Nadto w pkt IV wyroku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 - tekst jedn. ze zm.) i art. 100 k.p.c. nakazano pobrać od stron (w takim procencie w jakim przegrały sprawę) na rzez Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwoty: 106 zł od powoda i 604 zł od pozwanych solidarnie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych stanowiących ¾ opłaty od pozwu, która to kwota została zwrócona powodowi po nieprawidłowym stwierdzeniu prawomocności nakazu zapłaty w stosunku do pozwanych.

Powyższy wyrok zaskarżyła pozwana B. S., zarzucając naruszenie art. 864 k.c. w zw. z 860 § 1 k.c. w zw. z art. 519 k.c. i § 19 umowy najmu poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, iż występujący wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają za zobowiązania spółki zaciągnięte przez resztę wspólników po wystąpieniu danego wspólnika ze spółki cywilnej, naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 177 § 1 pkt. 4 k.p.c. a contrario poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania w przedmiotowej sprawie do czasu zakończenie postępowania karnego związanego z podejrzeniem popełnienia przestępstwa (art. 286 k.k.) przez J. R. (1), a w konsekwencji nie wzięcia pod uwagę przy rozstrzygnięciu ewentualnych ustaleń w sprawie karnej, naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 242, art. 232 k.p.c. poprzez pominiecie dowodu z zeznań świadka J. R. (1), który to dowód był istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy , naruszenie art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sprawie pomimo złożonego przez pozwaną wniosku w tym zakresie w piśmie procesowym z dnia 06.03.2015 r., a także braku uzasadnienia niezastosowania powyższego przepisu w uzasadnieniu wyroku, naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, sprzeczny z materiałem dowodowym oraz z przekroczeniem swobodnej oceny materiału dowodowego polegające na braku prawidłowej oceny faktu, iż występujący ze spółki wspólnik nie ma wpływu na możliwość „rozporządzania" zobowiązaniem spółki, a w konsekwencji uznanie, iż ma on obowiązek zmiany zawartej z kontrahentem umowy, bądź mieć zgodę wierzyciela na wystąpienie z umowy (długu), co w konsekwencji sprowadza się do faktu, iż wierzyciel będzie wyrażał zgodę na zmiany podmiotowe w spółce cywilnej, nieprawidłowej interpretacji § 19 umowy najmu określającego zmiany podmiotowe w spółce cywilnej, poprzez uznanie w sposób przekraczający swobodną ocenę materiału dowodowego, iż zapis ten mówi o skutku wobec wierzyciela, tymczasem zapis umowy jednoznacznie mówi o skutkowych ogólnych odnoszących się do wszystkich podmiotów, a więc winien być uznany jako nieważny z mocy prawa (vide sprzeczność z art. 869 k.c.), uznaniu, iż znaczenie ma skład osobowy spółki cywilnej w momencie zawierania umowy, a nie skład osobowy spółki cywilnej w momencie powstawania zobowiązania, uznaniu, iż zobowiązania spółki cywilnej są zobowiązaniami każdego ze wspólników pomimo faktu, iż zgodnie z treścią art. 864 k.c. ustawodawca jednoznacznie wskazał, iż chodzi o zobowiązania związane z konkretną działalnością (czynnością) spółki cywilnej, a nie pojedynczego wspólnika (czy też grupy wspólników).

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana A. W. (1) z kolei w swojej apelacji zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 864 KC - poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż pozwana A. W. (1) ponosi odpowiedzialność za zobowiązania okresowe z tytułu umowy najmu z dnia 14 marca 2013r., za okres od lipca do września 2013 r.- mimo iż świadczenia te powstały w dacie kiedy nie była już wspólnikiem spółki cywilnej; błąd w ustaleniu stanu faktycznego sprawy polegający na pominięciu przy rozpoznawaniu sprawy tej części zeznań pozwanej, z której wynika, iż przelew z dnia 28 marca 2013r. obejmował podwójny czynsz za marzec zapłacony zarówno za B. S. jak i za spółkę cywilną Apteka (...), która to spółka już w marcu był najemcą pomieszczeń, a w konsekwencji brak zarachowania czynszu zapłaconego za spółkę cywilną za marzec 2013 — na poczet zaległości czynszowych , naruszenie art. 233 kpc w związku z art. 231 kpc polegające na nierozważeniu w sposób wszechstronny materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie z jednej strony iż powód nie udowodnił zadłużenia B. S. wg stanu na dzień przystąpienia pozwanej A. W. (1) i J. R. (1) do spółki - a z drugiej strony nieuwzględnienie, z niewiadomych powodów, tej części zeznań pozwanej w której wyjaśniała, iż dwukrotnie zapłaciła w marcu 2013 czynsz za marzec 2013; naruszenie art. 60 kc i 65 kc poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnej interpretacji § 19 umowy najmu i nie wzięcia pod uwagę, iż przedstawiona przez powoda umowa stanowi obowiązujący wzór, jej treść nie podlegała uprzednim negocjacjom stron oraz pomięcie tej części zeznań A. W. (1), w której nie potrafiła wyjaśnić jak rozumie te zapisy co wpłynęło na nieprawidłowe rozstrzygnięcie sprawy.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa wobec A. W. (1) w części dotyczącej kwoty 14.475,10 zł i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za postępowanie przed sądem II instancji wg norm przepisanych ; ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i rozłożenie kwoty 14.475,10 zł na 4 roczne raty płatne na koniec każdego roku kalendarzowego w wysokości po 3.618,78 zł lub 48 rat miesięcznych, tj. 47 rat po 300 zł i 49 rata w wysokości 375,10 zł oraz o nieobciążanie powódki kosztami procesu.

Powód wniósł o oddalenie obu apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacje w części podlegały uwzględnieniu co skutkowało dokonaną przez Sąd Okręgowy zmianą zaskarżonego wyroku.

Słuszny okazał się przede wszystkim zarzut dotyczący naruszenia art. 864 kc poprzez przyjęcie , iż byli wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe w okresie kiedy wystąpili już ze spółki. Nie ma zaś wątpliwości , iż umowę najmu zawierali co prawda pozwani jako osoby fizyczne , lecz wyraźnie w niej wskazano , ze dotyczy ona ich jako wspólników spółki cywilnej. Słusznie zatem pozwane podnoszą , iż umowy by nie zawarto gdyby nie była związana z uczestnictwem pozwanych w spółce cywilnej mającej na celu konkretny cel gospodarczy w postaci prowadzenia apteki w wynajmowanym lokalu. W tym sensie należy uznać , iż zobowiązanie z tytułu czynszu najmu jest zobowiązaniem spółki , czyli jej wspólników. Warto tu przytoczyć słuszny pogląd SA w Łodzi zawarty w wyroku z 3 czerwca 2015 r. , sygn. akt I ACa 1508/14 , iż poprzez określenie "zobowiązania spółki" (art. 864 k.c.) rozumie się wszystkie zobowiązania, których podmiotami są łącznie wszyscy wspólnicy i które powstały po ich stronie na skutek tego, że są wspólnikami spółki cywilnej. Chodzi o zobowiązania wspólników, które nie są ich zobowiązaniami osobistymi, natomiast wynikają z działalności spółki cywilnej i jej celu. Przeważający pogląd doktryny i orzecznictwa przyjmuje zaś , iż wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają za zobowiązania spółki które powstały w czasie, gdy byli wspólnikami. Nie odpowiadają za zobowiązania powstałe przed ich przystąpieniem do spółki lub po ich wystąpieniu , tak m. in. A. Kidyba w komentarzu do art. 864 kc , wyd. LEX 2014 r. Również J. Gudowski w komentarzu do art. 864 kc , wyd. LEXIS NEXIS 2013 wskazuje , iż wspólnik nie odpowiada majątkiem osobistym za zobowiązania spółki, jeżeli ich źródłem są zdarzenia z okresu, w którym nie był wspólnikiem. Z jednej strony oznacza to, że wspólnik, który wstąpił do spółki już istniejącej, nie odpowiada za jej zobowiązania powstałe wcześniej, a z drugiej, że - mimo wystąpienia ze spółki - w dalszym ciągu odpowiada z pozostałymi wspólnikami za zobowiązania wynikające ze zdarzeń mających miejsce w czasie, gdy był jeszcze wspólnikiem. Również R. Uliasz przyjmuje , iż można przyjąć ogólną zasadę, że wspólnik ponosi odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w okresie, gdy był wspólnikiem spółki , por. komentarz do art. 864 kc , SIP LEX 2010. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 września 2008 r. , sygn. akt II CNP 49/08 jednoznacznie stwierdził , że przepis art. 864 k.c. traktuje o odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki cywilnej, tj. zobowiązania wspólników, które nie są ich zobowiązaniami osobistymi, natomiast wynikają z działalności spółki cywilnej. Odpowiedzialność na jego podstawie ponoszą zarówno aktualni, jak również byli wspólnicy spółki cywilnej, przy czym w stosunku do tych ostatnich istotne jest ustalenie, że w okresie powstania zobowiązania byli oni wspólnikami spółki cywilnej. Nie mógł zatem ostać się w tym zakresie pogląd Sądu Rejonowego. Niezasadna jest przy tym argumentacja , iż w przypadku rozwiązania spółki cywilnej w trakcie trwania umowy najmu nie byłoby podmiotu, który by był odpowiedzialny za zobowiązania z tytułu zawartej umowy, gdyż żadna z osób nie byłaby już wspólnikiem spółki cywilnej. Za takie zobowiązania powstałe w trakcie istnienia spółki odpowiadali by byli wspólnicy spółki cywilnej. Nie można zatem obciążać pozwanej A. W. (1) zobowiązaniami wobec powoda za okres od dnia 1 lipca 2013 roku a pozwanej B. S. , za okres od 1 września 2013 roku. Poza sporem było bowiem , iż pozwana A. W. (1) przestała być wspólnikiem od dnia 1 lipca 2013 r. zaś B. S. od dnia 1 września 2013 r. Zaaprobować należy przy tym pogląd pozwanej A. W. (1) , iż przyjęcie stanowiska, zgodnie z którym pozwana ponosi odpowiedzialność za świadczenia okresowe , które dopiero powstaną po dacie jej wystąpienia ze spółki powoduje, że pozwana zostałaby obciążona obowiązkiem partycypowania w kosztach działalności powstałych po dacie wystąpienia ze spółki — a jednocześnie byłaby wyłączona możliwość czerpania przez pozwaną korzyści z działalności spółki. Przepis art. 864 kc ma przy tym charakter bezwzględnie obowiązujący , i nie może być zmieniony umową stron. W tym kontekście , sprzeczny z art. 864 kc a przede wszystkim z art. 869 kc , jest § 19 umowy najmu , zgodnie z którym jakakolwiek zmiana podmiotowa po stronie najemcy (w tym przeniesienie praw i obowiązków najemcy na osobę trzecią) miałby być niedopuszczalna.

W pozostałym natomiast zakresie apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie. Słusznie bowiem powód wywodzi , odnosząc się do zarzutu błędu polegającego na pominięciu zeznań pozwanej, z których wynika, iż przelew z dnia 28 marca 2013r. obejmował podwójny czynsz za marzec zapłacony zarówno za B. S. jak i za spółkę cywilną (...) a w konsekwencji brak zarachowania czynszu zapłaconego za spółkę cywilną za marzec 2013 r. na poczet zaległości czynszowych , iż pozwani A. W. (1) oraz J. R. (1) zobowiązali się do zapłaty zaległych zobowiązań czynszowych dotychczasowego najemcy jak również zobowiązali się do solidarnego uiszczania bieżących zobowiązań czynszowych za lokal. Wpłata pozwanej z dnia 28.03.2013r. w kwocie 15.929,24 zł dotyczyła wyraźnie „opłaty za lokal- zaległości + faktura (...)”. Nie ma zatem wątpliwości , iż wpłata tej kwoty nie obejmowała żadnych innych zobowiązań. Nie mogą tutaj mieć znaczenia odmienne zeznania pozwanej wobec jednoznacznej treści dowodu wpłaty.

Nie mógł także się ostać zarzut naruszenia art. 233 kpc w związku z art. 231 kpc poprzez uznanie, iż powód nie udowodnił zadłużenia B. S. wg stanu na dzień przystąpienia pozwanej A. W. (1) i J. R. (1) do spółki a z drugiej strony nieuwzględnienie, tej części zeznań pozwanej w której wyjaśniała, iż dwukrotnie zapłaciła w marcu 2013 czynsz za marzec 2013 r. Zarzucając naruszenie art. 233 kpc , skarżący winien posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, wykazać że Sąd naruszył ustanowione w tym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów w sposób mogący mieć istotny wpływ na wynik sprawy, (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 14.03.2013r., sygn. akt I ACa 1267/12). Skuteczne postawienie zarzutu przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów wymaga zatem wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania łub doświadczenia życiowego. Zarzucenie zaskarżonemu wyrokowi naruszenia art. 233 kpc nie może polegać jedynie na zakwestionowaniu w apelacji dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych. Zdaniem sądu odwoławczego zaś sąd I instancji szczegółowo rozliczył wpłaty dokonane przez pozwanych , wskazując przy tym na treść art. 451 § 1 kc i zestawiając zobowiązania z wpłatami dokonanymi przez pozwanych. Sąd I instancji wskazał dowody na których się oparł jak również te, którym wiarygodności odmówił. Sąd Rejonowy wyraźnie zaznaczył , iż część żądań powoda nie została udowodniona , co skutkowało częściowym oddaleniem powództwa. Sąd Rejonowy wskazał przy tym , iż dokonano stosownej korekty faktury za marzec 2013 r. Jeśli pozwana A. W. (1) kwestionowała rozliczenie powoda i chciała udowodnić , iż dokonano błędnego rozliczenia , mogła w tym zakresie złożyć stosowny wniosek dowodowy.

Niezasadne okazały się zarzuty dotyczące pominięcia dowodu z zeznań świadka J. R. (1). Jak słusznie wywiódł powód , Sąd Rejonowy kilkukrotnie wzywał świadka do osobistego stawiennictwa na rozprawie, a wobec bezskuteczności tychże wezwań zarządził przymusowe doprowadzenie świadka na rozprawę, czego również nie udało się zrealizować. Sąd I Instancji , wobec niemożliwości przeprowadzenia dowodu , miał zatem prawo pominąć dowód z zeznań świadka J. R. (1). Niezasadny okazał się także zarzut oddalenia przez Sąd I Instancji wniosku pozwanej o zawieszenie postępowania w sprawie, z uwagi na prowadzone postępowanie karne przeciwko świadkowi J. R. (1). Niezależnie bowiem od znaczenia tego postępowania dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, nie wiadomo było w ogóle czy takie postępowanie się toczy , przed jakim organem i czy jest to postępowanie w sprawie czy też przeciwko konkretnej osobie. Sąd I instancji prawidłowo zatem oddalił wniosek B. S. o zawieszenie postępowania.

Sąd Rejonowy nie naruszył także art. 102 kpc w stosunku do B. S. , gdyż co prawda nie uzasadnił swego rozstrzygnięcia w tym zakresie , niemniej zastosowanie zasady z art. 98 kpc w postępowaniu przed sądem I instancji było słuszne. Pozwana bowiem nie wykazała w trakcie procesu przed Sądem Rejonowym , na czym polega jej zła sytuacja majątkowa. Samo ogólnikowe stwierdzenie o bardzo złej sytuacji finansowej nie było wystarczające dla orzeczenia w oparciu o art. 102 kpc.

Mając na względzie powyższe rozważania , w oparciu o art. 386 § 1 kpc , Sąd Okręgowy zmienił częściowo zaskarżone rozstrzygnięcie. Przyjmując , iż pozwana B. S. nie odpowiada za zobowiązania spółki cywilnej za okres od 1 września 2013 r. a pozwana A. W. (1) – za okres od lipca 2013 r. , należna od B. S. na rzecz powoda kwota wynosi 12.387,07 zł a od A. W. (1) 5.129,97 zł. Takie te też kwoty zasądzono w pkt I i II wyroku , oddalając powództwo w pozostałej części. Biorąc przy tym pod uwagę wiek , stan zdrowia i sytuację majątkową pozwanej B. S. , które to okoliczności przedstawiła ona w toku postępowania odwoławczego , sąd – w oparciu o art. 320 kpc , rozłożył na 24 raty zasądzone od niej na rzecz powoda należności. Płatność rat następować będzie od 1 lipca 2016 r. do końca każdego kolejnego miesiąca. Sąd Okręgowy , w pkt III i IV wyroku , zawarł rozstrzygnięcie w przedmiocie solidarnej odpowiedzialności pozwanych za zobowiązania spółki , w myśl art. 864 kc ustalając zakres tej odpowiedzialności wraz z pozwanym J. R. (1). Sąd nie znalazł podstaw do rozłożenia na raty należności pozwanej A. W. (1) , z uwagi iż jest osobą o wiele młodszą i mogąca podjąć pracę zarobkową a ponadto zasądzona od niej kwota jest dużo niższa niż kwota należna od pozwanej B. S. .

Sąd Okręgowy ustalił , w myśl art. 108 § 1 zd. 2 kpc , iż powód wygrał proces w I instancji w stosunku do B. S. w 65 % a w stosunku do A. W. (1) – w 32 % , nie widząc przy tym podstaw do zastosowania art. 102 kpc. Należy zwrócić uwagę , iż pozwana A. W. (1) wygrała w istocie postępowanie przed Sądem Rejonowym. Co do pozwanej B. S. , biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu , poniesione koszty i wynik postępowania , należna od niej na rzecz powoda kwota nie będzie na tyle wysoka aby zachodziła konieczność stosowania art. 102 kpc. Biorąc pod uwagę ostateczny wynik procesu , Sąd zgodnie z art. 100 kpc w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych , zmienił także rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego co do kosztów postępowania podlegających ściągnięciu na rzecz Skarbu Państwa.

Wobec częściowego tylko uwzględnienia apelacji , w pozostałym zakresie podlegały one oddaleniu w myśl art. 385 kpc.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy oparł na art. 100 kpc. Co do pozwanej B. S. , należało stwierdzić iż powód wygrał postępowanie apelacyjne w 77 % , należy mu się zatem kwota 924 zł ( 77 % z kwoty 1.200 zł należnych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego ) zaś pozwanej B. S. kwota 460 zł ( 23 % z 2.001 zł , stanowiących opłatę od apelacji w wysokości 801 zł oraz kosztów zastępstwa w wysokości 1.200 zł ). Po odjęciu od 924 zł kwoty 460 zł , powodowi należne są koszty postępowania odwoławczego w wysokości 464 zł. W przypadku pozwanej A. W. (1) , wygrała ona postępowanie odwoławcze w 65 % i należna jest jej kwota 780 zł jako 65 % z kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 zł , zaś powodowi należy się 420 zł jako 35 % z kosztów zastępstwa w wysokości 1.200 zł. Po odjęciu od 780 zł kwoty 420 zł , kwota należna na rzecz pozwanej A. W. (1) wynosi zatem 360 zł.

Ponieważ pozwana A. W. (1) zwolniona była od opłaty od apelacji , Sąd Okręgowy , zgodnie z art. 100 kpc w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych , orzekł o ściągnięciu od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwoty 471 zł , jako 65 % opłaty od apelacji wynoszącej 724 zł.

Artur Fornal Wojciech Wołoszyk Marek Tauer

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Bożena Przewoźniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Marek Tauer,  SSO Wojciech Wołoszyk ,  SR del. Artur Fornal
Data wytworzenia informacji: