Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marcin Winczewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Bereszyńska

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2022 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)

(...) w W.

przeciwko Ł. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzez powódki kwotę 59.239,06 (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście trzydzieści dziewięć 06/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych co do kwot:

a)  31.455,20 zł od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

b)  14.907,60 zł od dnia 31 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

c)  12.876,26 zł od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia zapłaty,

d)  1.000,00 zł od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia 21 listopada 2021 r.,

e)  710,21 zł od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia 28 listopada 2021 r.;

II.  zasądza od pozwanego na rzez powódki kwotę 9.253,00 (dziewięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt trzy) złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Marcin Winczewski

Sygn. akt VIII GC 299/21

UZASADNIENIE

(...) w W. pozwem przeciwko Ł. T. domagała się zasądzenia kwoty 76.710,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych co do kwot:

a)  48.926,35 zł od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

b)  14.907,60 zł od dnia 31 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

c)  12.876,26 zł od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia zapłaty

oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powódka prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wytwarzania i sprzedaży mieszanek betonowych. Zawarła z pozwanym ustną umowę dostawy mieszanek betonowych, produkując i dostarczając je pozwanemu, który z czasem zaprzestał regulowania zobowiązań. Zamówił on i odebrał bez zastrzeżeń m.in. dostawy, zobrazowane fakturami z dnia: 15 grudnia 2021 r. (zapłacona częściowo), 31 grudnia 2021 r. i 15 stycznia 2022 r., z tytułu których łącznie pozostało do zapłaty 76.710,21 zł. Powódka wzywała Ł. T. do zapłaty, jednak nie zaspokoił on roszczenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 10 listopada 2021 r. orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty, pozwany zaskarżył go częściowo, co do kwoty 60.949,27 zł (k. 84-85), wniósł o oddalenie powództwa w tym zakresie i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że przedstawione dokumenty do faktury (...) nie potwierdzają zasadności dochodzenia od niego kwoty 14.051,52 zł, a dodatkowo jeszcze, w dniach 19 i 29 listopada 2021 r. zapłacił z tytułu tej faktury kwotę 1.710,21 zł. Przyznał, że zamawiał ustnie od powódki beton na budowę w L., a potwierdzenie kolejnych dostaw następowało na drukach „potwierdzenie produktu – wydanie zewnętrzne”, które były dostarczane przez kierowcę i podpisywane przez jego pracownika. Kopie tych dokumentów załączono do faktur, jednak przy fakturze (...), nie przedstawiono 25 takich dokumentów, w tym 6 z nich, to niepodpisane, czyste wydruki. Są to dostawy na łączną kwotę 14.051,52 zł. Z uwagi na brak możliwości potwierdzenia przez powódkę, ze towar został faktycznie dostarczony, należy zmniejszyć żądana kwotę o tę sumę.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 10 listopada 2021 r., w związku z zakresem zaskarżenia (art. 480 ² § 4 k.p.c.), stał się prawomocny co do kwoty 15.760,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty (k. 109).

W toku rozprawy w dniu 21 lutego 2022 r. (k. 191) pełnomocnik powódki przyznał, że pozwany dokonał łącznie wpłat na kwotę 1.710,21 zł – w dniu 21 listopada 2021 r. kwotę 1.000,00 zł, a w dniu 29 listopada 2021 r. kwotę 710,21 zł. W związku z tym cofnął powództwo co do kwoty głównej 1.710,21 zł i podtrzymał żądanie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych: od kwoty 1.000,00 zł za okres od 15 stycznia 2021 r. do 21 listopada 2021 r. i od kwoty 710,21 zł za okres od 15 stycznia 2021 r. do 28 listopada 2021 r.

Postanowieniem wydanym w toku rozprawy w dniu 21 lutego 2022 r. (k. 193) umorzono postępowanie w sprawie w zakresie należności głównej, co do kwoty 1.710,21 zł.

Sąd ustalił, co następuje:

(...) w W. jest przedsiębiorcą zajmującym się m.in. wytwarzaniem i sprzedażą mieszanek betonowych. Zawarła ona z Ł. T., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) Ł. T., ustną umowę dostawy betonu, na budowy w L. i B.. Współpraca stron trwała od około 2018 r., przy czym ze strony powódki odpowiadała za nią pracownica E. P., a ze strony pozwanego – zatrudniony u niego na stanowisku dyrektora, jego ojciec, J. T.. Pozwany zamawiał mailowo lub telefonicznie określony rodzaj i ilość betonu, podając miejsce dostawy, gdzie towar ten był dowożony przez powódkę.

Od 2020 r., beton był dostarczany na budowę w L., na której prace wykonywała firma pozwanego. Powódka, w celu potwierdzenia konkretnych dostaw, wystawiała dokumenty WZ, drukowane z systemu komputerowego. Zdarzało się jednak, w sytuacjach kiedy system ten zawodził, że dokumenty takie były wypisywane ręcznie i dopiero po jego naprawie, drukowano dokumenty z sytemu, które wówczas nie zawierały już podpisów osób, które towar dostarczyły i go odebrały.

W ten sposób zamówiony towar był dostarczany dla pozwanego w dniach: 1 grudnia 2020 r. (4 dostawy), 2 grudnia 2020 r. (2 dostawy), 3 grudnia 2020 r., 4 grudnia 2020 r. (3 dostawy), 7 grudnia 2020 r., 8 grudnia 2020 r. (3 dostawy), 9 grudnia 2020 r. (2 dostawy), 10 grudnia 2020 r., 11 grudnia 2020 r. (2 dostawy), 14 grudnia 2020 r. (4 dostawy), 15 grudnia 2020 r. (2 dostawy), 16 grudnia 2020 r., 18 grudnia 2020 r., 21 grudnia 2020 r., 22 grudnia 2020 r. (4 dostawy), 7 stycznia 2021 r. (3 dostawy), 8 stycznia 2021 r., 13 stycznia 2021 r. (2 dostawy), a jego odbiór był potwierdzany co do zasady na dokumentach WZ, przez pracowników pozwanego, którzy jednocześnie potwierdzali brak zastrzeżeń do towaru.

Po dostarczeniu zamówionego towaru, Spółka wystawiła i doręczyła pozwanemu (listownie, a następnie mailowo) następujące faktury:

1)  nr (...) z dnia 15 grudnia 2020 r. na kwotę 58.926,35 zł, termin płatności 14 stycznia 2021 r., niezapłacona co do kwoty 48.926,35 zł,

2)  nr (...) z dnia 31 grudnia 2020 r. na kwotę 14.907,60 zł, termin płatności 30 stycznia 2021 r., niezapłacona w całości,

3)  nr (...) z dnia 15 stycznia 2021 r. na kwotę 12.876,26 zł, termin płatności 14 lutego 2021 r., niezapłacona w całości.

Pozwany był wielokrotnie wzywany do zapłaty (także w trakcie rozmów telefonicznych z pracownicą powódki E. P.), nie dokonując jej, ale również nigdy nie kwestionując wystawionych faktur, ich zasadności, a tym bardziej faktu dostarczenia sprzedanego towaru. Nie składał też reklamacji odnośnie nabytych towarów, nie kwestionował ani ich jakości ani ilości, a słownie obiecywał spłatę zaległości.

(dowód: wydruk KRS powodowej spółki – k. 77-77v; wydruk CEIDG pozwanego – k. 78; powyższe faktury – k. 9-10, 52, 64; dokumenty W-Z – k. 11-35, 53-59, 65-70; raporty dzienne pracy pomp – k. 36-51, 60-63, 71-73; wezwanie do zapłaty z dnia 10 sierpnia 2021 r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 74-75; zeznania świadka E. P. – k. 191v; częściowo przesłuchanie pozwanego – k. 191v-192)

W toku procesu, już po doręczeniu odpisu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, pozwany zapłacił powódce z tytułu należności wynikającej z faktury nr (...): w dniu 21 listopada 2021 r. kwotę 1.000,00 zł, a w dniu 29 listopada 2021 r. kwotę 710,21 zł.

(okoliczności bezsporne, a ponadto dowód: potwierdzenia transakcji z dnia 19 i 29 listopada 2021 r. – k. 91-92)

Ł. T., po otrzymaniu od powódki faktury nr (...) z dnia 15 grudnia 2020 r., zaewidencjonował ją i rozliczył należny podatek od towarów i usług (k. 145). Została ona ujęta także w prowadzonej przez niego podatkowej księdze przychodów i rozchodów w grudniu 2020 r., pod pozycją 127 (k. 159). Podobnie sytuacja wyglądała odnośnie faktury nr (...) z dnia 31 grudnia 2020 r. (k. 150, 163v) oraz faktury nr (...) z dnia 15 stycznia 2021 r. (k. 128, 168v).

(okoliczności bezsporne, a ponadto dowód: rejestr zakupów VAT pozwanego za styczeń 2021 r. – k. 120-128v; rejestr zakupów VAT pozwanego za grudzień 2020 r. – k. 140-150; podatkowa księga przychodów i rozchodów – k. 159, 163v, 168v; częściowo przesłuchanie pozwanego – k. 191v-192)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych dokumentów, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, a także na podstawie zeznań świadka E. P., które były jasne, spójne, konsekwentne i rzeczowe, a przede wszystkim korelowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

W sprawie nie budziło wątpliwości, iż strony związane były współpracą, na podstawie zawartej ustnie umowy dostawy, w wyniku której spółka dostarczała pozwanemu wytworzone mieszanki betonowe. Kwestią podnoszoną przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty było był brak dostarczenia części towarów, w związku z nieprzedłożeniem przez powódkę części podpisanych dokumentów WZ. Zarzut ten jednakże nie okazał się przekonujący.

Na wstępie wymaga podkreślenia, iż nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 10 listopada 2021 r., w związku z zakresem zaskarżenia, stał się prawomocny co do kwoty 15.760,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 15 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty (k. 109). Stosownie bowiem do art. 505 § 2 zd. 1 k.p.c., nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. W myśl zaś art. 480 ² § 4 k.p.c., nakaz zapłaty, od którego nie wniesiono środka zaskarżenia, ma skutki prawomocnego wyroku. Skoro pozwany w swym sprzeciwie (k. 89) wskazał wyraźnie i potwierdził to dodatkowo w piśmie z dnia 16 grudnia 2021 r. (k. 107), iż zaskarża nakaz zapłaty w części, co do kwoty 60.949,27 zł, to tym samym w pozostałym zakresie stał się on prawomocny, przy czym orzeczenie w zakresie kosztów upadło w całości i Sąd zobowiązany był orzec o nich w całości, w wyroku.

Ł. T. nie kwestionował zasadności żądania zapłaty kwoty 15.760,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 15 stycznia 2021 r., wynikającej z faktury nr (...) z dnia 15 grudnia 2020 r. Trzeba przy tym podkreślić, że choć zaskarżył nakaz zapłaty w pozostałej części tej faktury oraz dwóch pozostałych faktur w całości, to jedyny jego zarzut dotyczył niedostarczenia przez powódkę betonu w zakresie faktury z dnia 15 grudnia 2020 r. i to wyłącznie na kwotę 14.051,52 zł, która miała dotyczyć dostaw, co do których powodowa spółka nie przedłożyła w postępowaniu podpisanych przez jego pracowników dokumentów WZ (6 dokumentów, załączonych ponownie do sprzeciwu – k. 93-98). W pozostałym zaś zakresie, pozwany nie kwestionował ani faktu prawidłowego wykonania umowy dostawy, ani też wysokości żądania. Tak więc odnośnie całości faktur z dnia 31 grudnia 2020 r. i z dnia 15 stycznia 2021 r. (14.907,60 zł + 12.876,26 zł = 27.783,86 zł) oraz faktury z dnia 15 grudnia 2020 r. co do kwoty 17.403,68 zł (łącznie więc co do kwoty 45.187,54 zł), nie przedstawiono żadnej argumentacji uzasadniającej żądanie oddalenia powództwa, natomiast stanowisko odnośnie kwoty 14.051,52 zł z faktury z dnia 15 grudnia 2020 r., okazało się zupełnie nieprzekonujące.

Za niewiarygodne uznano przesłuchanie pozwanego w tej części, w której wskazał on, że powódka miała nie dostarczyć mu części betonu, określonego w fakturze nr (...), na kwotę 14.051,52 zł. Argumentacja ta jest zupełnie nieprzekonująca, jeśli weźmie się pod uwagę, poprzez pryzmat logiki i doświadczenia życiowego, pozostały zebrany w sprawie materiał dowodowy. Za wiarygodne należało bowiem uznać zeznania świadka E. P., która wyjaśniła przyczyny nieposiadania przez powódkę wszystkich dokumentów WZ, podpisanych przez przedstawicieli pozwanego. Oczywistym jest, że mogło dojść do awarii systemu komputerowego, zarządzającego takimi dokumentami i wówczas drukowano jej już po fakcie, w związku z czym nie ma na nich podpisów osób biorących udział w dostawie. Pozwany otrzymał natomiast przedmiotowe faktury VAT i nie tylko w jakikolwiek sposób ich nie zanegował, ale przyjął w poczet dokumentacji księgowej, rozliczył podatek od towarów i usług, a miał zdać sobie rzekomo sprawę, że nie dostarczono mu części betonu, dopiero w toku procesu. Stanowisko to jest nielogiczne i może zostać uznane wyłącznie za bardzo nieudolną próbę uniknięcia odpowiedzialności za swe zobowiązania. Sprzeczne jest bowiem z doświadczeniem życiowym, że jakikolwiek przedsiębiorca przyjmuje i akceptuje dostarczone mu faktury, bez otrzymania towaru i rozlicza je pod względem podatkowym, w najmniejszym stopniu nie próbując wyjaśnić ewentualnych nieprawidłowości. Mało tego, w toku rozmów z pracownicą powódki przyznaje istnienie tych zaległości i obiecuje je spłacić, przy czym jak zeznaje, nie płaci już nawet niekwestionowanych w żaden sposób należności, gdyż popadł w problemy finansowe. W ocenie Sądu jest to wyłącznie próba wykorzystania sytuacji, w jakiej stoi powodowa spółka, nie mogąc, z przyczyn technicznych, przedstawić aktualnie dowodu WZ na dostarczenie części zamawianego przez pozwanego betonu, która to jednak nie może się spotkać z akceptacją.

W toku rozprawy w dniu 21 lutego 2022 r. (k. 191) pełnomocnik powódki przyznał, że pozwany dokonał łącznie wpłat na kwotę 1.710,21 zł – w dniu 21 listopada 2021 r. kwotę 1.000,00 zł, a w dniu 29 listopada 2021 r. kwotę 710,21 zł. W związku z tym cofnął powództwo co do kwoty głównej 1.710,21 zł i podtrzymał żądanie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych: od kwoty 1.000,00 zł za okres od 15 stycznia 2021 r. do 21 listopada 2021 r. i od kwoty 710,21 zł za okres od 15 stycznia 2021 r. do 28 listopada 2021 r. Postanowieniem wydanym w toku rozprawy w dniu 21 lutego 2022 r. (k. 193) umorzono postępowanie w sprawie w zakresie należności głównej, co do kwoty 1.710,21 zł, tak więc ostatecznie przedmiotem rozstrzygnięcia w wyroku pozostała kwota należności głównej 59.239,06 zł wraz z odsetkami (76.710,21 zł – 1.710,21 zł – 15.760,94 zł, co do części, w jakiej uprawomocnił się nakaz zapłaty).

Zgodnie z art. 605 k.c., przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

Zagadnienie na kim – w razie sporu między stronami stosunku cywilnoprawnego – spoczywa obowiązek udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jest zaliczane tradycyjnie do problematyki prawa materialnego. Ogólną regułę stwarza tu art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, i jako podstawowy przepis w tym przedmiocie, stosowany w postępowaniu sądowym, pozostaje w ścisłym związku i tłumaczony jest w powiązaniu z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, normującymi reguły dowodzenia. W procesie cywilnym strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. W doktrynie przyjmuje się następujące reguły odnoszące się do rozkładu ciężaru dowodu: a) faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe) powinien w zasadzie dowieść powód; dowodzi on również fakty uzasadniające jego odpowiedź na zarzuty pozwanego; pozwany dowodzi fakty uzasadniające jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda; b) faktów tamujących oraz niweczących powinien dowieść przeciwnik tej strony, która występuje z roszczeniem, czyli z zasady – pozwany (por. wyroki SN z dnia 13 października 2004 r., III CK 41/04, Lex nr 182092 i z dnia 13 czerwca 2000 r., V CKN 64/00, OSNC 2000/12/232).

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, iż w ocenie Sądu, powodowa spółka wykazała kwestionowane przez pozwanego okoliczności uzasadniające jej żądanie w sposób dostateczny. Nie ulega wprawdzie wątpliwości, że faktury VAT nie są źródłem stosunku cywilnoprawnego, pełnią jednakże funkcję identyfikacyjną oraz uprawdopodobniają wykonanie zobowiązania przez wierzyciela powodujące powstanie świadczenia po stronie dłużnika. Podkreślić należy przy tym, iż w praktyce gospodarczej faktura jest najczęściej podstawowym sposobem składania oświadczeń w zakresie wykonanych umów, dat podejmowanych świadczeń umownych, wysokości należnego wynagrodzenia oraz sposobu i terminu jego płatności (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 16 lipca 2014 r., I ACa 221/14, Lex nr 1506661). Skoro zatem normą jest, że faktury odzwierciedlają treść stosunku zobowiązanego pomiędzy ich wystawcą a odbiorcą, to naruszenie tej normy powinno się spotkać z odmową akceptacji faktur, bądź chociażby dążeniem do wyjaśnienia podstaw ich wydania. W okolicznościach przedmiotowej sprawy jednakże, żadnej z tych reakcji pozwany przed procesem nie przejawił, choć nie budziło wątpliwości, że przedstawione w toku procesu faktury wystawione przez spółkę zostały mu doręczone w wyniku składanych przez jego pracowników zamówień. Ponadto, nie tylko nie zwrócił ich powódce, ale zaksięgował, rozliczył i nie kwestionował niczego aż do momentu wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, kiedy zauważył, że spółka nie posiada 6 dokumentów WZ z podpisami osób odbierających faktycznie beton.

Trudno więc uznać za wiarygodne jego aktualne twierdzenia, że nie doszło dostarczenia części towarów, obrazowanych rzeczonymi fakturami (a w zasadzie tylko jednej z nich, z dnia 15 grudnia 2020 r., pozostałych bowiem w ogóle nawet nie kwestionował). Zasady doświadczenia życiowego jednoznacznie wskazują, iż w sytuacji w której nie doszłoby do określonych dostaw towaru, a pozwany otrzymałby faktury, starałaby się co najmniej wyjaśnić swe wątpliwości i zaprzeczać zasadności zgłoszonych żądań. Tak jednak nie było, a stanowisko Ł. T. zmieniło się dopiero po otrzymaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, przy czym nie zostało poparte jakimkolwiek dowodem, a gołosłownymi zarzutami. Zebrany materiał dowodowy prowadzi jednak do całkowicie odmiennych ustaleń. Należy podkreślić, iż powodowa spółka przedstawiła nie tylko faktury VAT wystawione przez nią na pozwanego, ale również dokumenty W-Z, obrazujące przeprowadzone dostawy zakupionych towarów, podpisane w przeważającym przez upoważnianych do tego kontrahentów. Kluczowe przy tym, że powódka, w toku procesu złożyła również raporty dzienne pracy pomp, związane z poszczególnymi dostawami, w przekonujący sposób wyjaśniając brak części podpisów na dokumentach WZ, a dokumentom tym w jakikolwiek sposób pozwany nawet nie zaprzeczył, tym bardziej nie przedstawiając twierdzeń, czy dowodów na okoliczności odmienne.

Trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2009 r. (III CSK 341/08, Lex nr 584753), iż twierdzenie pozwanego, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej (poza tymi, których wyraźnie nie przyzna) nie jest skuteczne. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi pozwany się nie zgadza, powinien on wskazać, jeżeli ma to służyć obronie jego racji, powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej, czego w niniejszym postępowaniu bezsprzecznie pozwany w przeważającej mierze w ogóle nie uczynił. Zaprzeczenie wszystkiemu nie jest więc skuteczne i nie powoduje, że wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sporu fakty stają się sporne i jako takie wymagają dowodu. Strona pozwana pragnąc zaprzeczyć twierdzeniom pozwu winna więc poza ogólnikowym stwierdzeniem podnieść także kontrargumenty wskazujące, co jest powodem rzeczonego zaprzeczenia, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie, przynajmniej co do żądania zapłaty kwoty 45.187,54 zł. Każda ze stron jest obowiązana do złożenia zgodnych z prawdą wyjaśnień odnośnie okoliczności sprawy i oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących okoliczności faktycznych (art. 3 k.p.c. i art. 210 § 2 k.p.c.), przy czym ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej w zasadzie nie czyni zadość temu obowiązkowi. Obowiązek ten aktualizuje się zwłaszcza w sytuacji, gdy przedmiotem twierdzeń jednej ze stron są liczne okoliczności. Strona powinna wówczas wypowiedzieć się szczegółowo co do konkretnych twierdzeń strony przeciwnej, zaś często stosowane w praktyce zaprzeczenie ogólne wszystkim twierdzeniom wyraźnie nieprzyznanym jest obejściem powyższego obowiązku, a co za tym idzie jest pozbawione skutków wypowiedzenia się co do twierdzeń drugiej strony i nie pozbawia Sądu możliwości skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 230 k.p.c., zgodnie z którym gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r., III CZP 115/03, OSNC 2005/5/77; z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, Lex nr 233051 i z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 22/07, Lex nr 319569).

Obowiązek wypowiedzenia się co do twierdzeń strony przeciwnej i przytoczenia własnych twierdzeń co do okoliczności faktycznych na poparcie swojego stanowiska ma na celu zakreślenie kręgu okoliczności spornych i bezspornych między stronami, co z kolei decydująco wpływa na kierunek prowadzenia ewentualnego postępowania dowodowego. Należy więc przyjąć, że w sytuacji, gdy jedna ze stron zaprzecza określonym twierdzeniom strony przeciwnej, powinna to uczynić w sposób wyraźny, a w sytuacji, gdy twierdzenie strony przeciwnej poparte jest określonymi dowodami, zaprzeczenie powinno być uzupełnione ustosunkowaniem się do tych dowodów. Tylko takie zaprzeczenie twierdzeniom strony przeciwnej czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z art. 210 § 2 k.p.c. Powyższe wynika stąd, że w procesie cywilnym kluczowym zagadnieniem jest określenie, które fakty są między stronami sporne, a w konsekwencji wymagające udowodnienia. Stąd też nie można składając odpowiedzi na pozew twierdzić, że nie zgadzając się z pozwem przeczy się wszystkim faktom powołanym przez powoda. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi pozwany nie zgadza się, powinien on bowiem wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji, a mianowicie ustosunkować do twierdzeń powoda.

W tej sytuacji, w niniejszej sprawie, w której pozwany w istocie nie sformułował żadnych konkretnych zastrzeżeń co do żądania pozwu w zakresie zarówno samej zasady odpowiedzialności, jak i wysokości żądania co do kwoty 45.187,54 zł, Sąd uznał roszczenie powódki za zasługujące na uwzględnienie w całości, mając na uwadze całokształt przeprowadzonych w sprawie dowodów z przedłożonych dokumentów. W ramach oceny zebranego materiału dowodowego możliwe jest przyjęcie, że dokument prywatny jest dowodem decydującym o istnieniu i zakresie zobowiązania. Pozwany miał możliwość – a przynajmniej nie zaoferowano dowodu przeciwnego – weryfikacji danych zawartych w wystawionych fakturach, gdyby więc nie znalazł podstawy w umowie stron, albo jej treść nie odpowiadała warunkom umownym, to powinien był podjąć czynności zmierzające albo do wyjaśnienia podstawy ich wystawienia, albo do wyjaśnienia rozbieżności między treścią faktury, a rzeczywistą umową stron. Takiej inicjatywy przed postępowaniem sądowym pozwany nie podjął, w pełni akceptując stanowisko powódki. Podjęta zaś w trakcie procesu obrona sprowadzała się jedynie do gołosłownych i niewiarygodnych zarzutów.

W tym stanie rzeczy przyjąć należało, że załączone do pozwu faktury odzwierciedlają rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a pozwany oparł swe stanowisko jedynie na twierdzeniach, nie znajdujących potwierdzenia w materiale dowodowym zarówno osobowym jaki i dowodach z dokumentów i w konsekwencji przyjęta przezeń linia obrony zmierzała wyłącznie do nieuzasadnionego uniknięcia obowiązku zapłaty ciążących na nim zobowiązań umownych. W kontekście art. 6 k.c., to właśnie pozwany nie wywiązał się z obowiązku wykazania faktów, z których wywodził skutki prawne, co znajduje oparcie w całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie. W postępowaniu cywilnym zadaniem sądu jest zbadanie, czy w ramach prawa materialnego, stanowiącego podstawę rozstrzygania o żądaniu powoda, strony udowodniły fakty, z których każda z nich wywodzi skutki prawne dla niej korzystne. Wymaga to przedstawienia przez każdą ze stron twierdzeń, co do istnienia bądź nieistnienia określonych faktów oraz udowodnienia tych twierdzeń. Samo wyrażenie wątpliwości do prawdziwości twierdzeń strony przeciwnej, względnie, co do prawdopodobieństwa zaistnienia innych jeszcze okoliczności faktycznych niż wskazane przez stronę przeciwną, bez jednoczesnego ich wykazania przy pomocy powołanych przez siebie dowodów lub udowodnienia braku wiarygodności dowodów przeprowadzonych przez drugą stronę, nie spełnia wymogu udowodnienia własnych twierdzeń. Skoro więc powódka przedłożyła dokumenty świadczące o istnieniu jej roszczenia, to obowiązkiem pozwanego było przedstawienie faktów, które przeczyłyby powstaniu tego prawa lub je zniweczyły. Tymczasem nie podjął on w zasadzie żadnej inicjatywy w tym kierunku. Same twierdzenia sprzeciwu, w połączeniu z jego przedprocesowym, niekonsekwentnym zachowaniem w relacjach z powódką, nie mogły podważyć zasadności roszczenia objętego pozwem.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił powództwo w całości, w tym również co do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, które znajdowało uzasadnienie w treści art. 7 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (j.t.: Dz. U. z 2020 r., poz. 935 ze zm.), przy uwzględnieniu terminów płatności określonych w nieuregulowanych fakturach VAT wystawionych na rzecz pozwanego i zostały przyznane od dnia następnego po upływie terminu zapłaty wyznaczonego w tychże dokumentach rozliczeniowych (pkt I lit. a), b), c)). Na tej podstawie, orzeczono również o odsetkach należnych powódce od zapłaconej w toku procesu części żądania, co do kwot 1.000,00 zł i 710,21 zł. Powódka przyznała, że kwoty te wpłynęły na jej konto odpowiednio w dniu 22 listopada 2021 r. i 29 listopada 2021 r., a niewystraczające są przy tym zlecenia przelewu, aby przyjąć, ze nastąpiło to wcześniej. Skoro zaś wymagalność tych kwot nastąpiło w dniu 14 stycznia 2021 r. (faktura z dnia 15 grudnia 2020 r.), to powódce należały się odsetki, jak w punkcie I lit. d) oraz e).

O kosztach procesu (pkt II), orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik, wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Z uwagi na częściowe zaspokojenie roszczenia przez pozwanego już w toku procesu oraz częściowe uprawomocnienie się nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, to właśnie on jest stroną przegrywająca proces w całości, w związku z czym obowiązany jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty należne z tego tytułu powodowej spółce złożyły się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 5.400,00 zł (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; j.t. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.), opłata od pozwu w wysokości 3.836,00 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. łącznie koszty te wynoszą 9.253,00 zł.

sędzia Marcin Winczewski