Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 maja 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu P. L. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, albowiem nie udowodnił on wymaganego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach . Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił 26 lat 6 miesięcy i 22 dni ogólnego stażu pracy. Pozwany nie uwzględnił do stażu pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach okresu jego zatrudnienia od 20 stycznia 1979 r. do 7 kwietnia 1982 r. oraz od 1 września 1982 r. do 31 października 1984 r. w (...) spółka z o.o. w B. albowiem świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 4 lutego 2003 r. nie spełniają wymogów formalnych - brak określenia charakteru pracy zgodnie brzmiącego z rozporządzeniem RM z 7 lutego 1983 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony P. L. domagając się zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia :

-w (...) Zakładach (...) w B. ( od 19 listopada 1973 r. do 31 sierpnia 1978 r. ) , gdzie pracował jako mechanik w kanałach remontowych oraz

- w (...) ( od 20 stycznia 1979 r. do 7 kwietnia 1982 r. oraz od 1 września 1982 r. do 31 października 1984 r. ) , gdzie pracował jako kierowca autobusu.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie przywołując powyższą argumentację.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony P. L. 60 lat ukończył w dniu(...)r. ( urodził się dnia (...) ). Nie jest członkiem OFE. Na dzień 1 stycznia 1999 r. w / w- ny wykazał ponad 25 okresów składkowych i nieskładkowych ( 26 lat 6 miesięcy i 2 dni ) . Organ rentowy uznał również łącznie 8 lat 1 miesiąc i 21 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

/ bezsporne /

Od 20 stycznia 1973 r. do 31 sierpnia 1978 r. ubezpieczony pracował w (...) Zakładach (...) w B. na stanowisku mechanika. Przy czym początkowo tzn. do kwietnia 1975 r. posiadał status ucznia ( pracował 3 dni, kolejne 3 dni się uczył ) . W międzyczasie to jest od kwietnia 1976 r. do kwietnia 1978 r. w/w- ny odbywał służbę wojskową. Bezpośrednio po jej zakończeniu powrócił do pracy w tym samym zakładzie na to samo zajmowane wcześniej stanowisko. Do obowiązków ubezpieczonego należaył montaż, demontaż i naprawy skrzyń biegów w samochodach ciężarowych marki (...) i S. . Prace te były wykonywane w kanale remontowym. W okresie od 20 stycznia 1979 r. do 7 kwietnia 1982 r. oraz od 1 września 1982 r. do 31 października 1984 r. ubezpieczony pozostawał zatrudniony w Miejskich Zakładach (...) spółka z o.o. w B. na stanowisku kierowcy autobusu ( marki J. o liczbie miejsc powyżej 15 ) .

/ dowód : zeznania ubezpieczonego - e protokół k. 24, 30 , świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione w dniu 10 maja 2016 r. , świadectwa pracy k. 11 akt kapitałowych ZUS i dokumentacja pracownicza w aktach osobowych ubezpieczonego k. 18 i 27 akt sprawy /

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zeznań ubezpieczonego oraz korespondującej z nimi, zgromadzonej w sprawie dokumentacji w postaci akt osobowych ubezpieczonego, których prawdziwości i wiarygodności strony w toku procesu skutecznie nie zakwestionowały.

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. W pierwszym rzędzie należy wskazać , iż stosownie do treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.; powoływana dalej jako „ustawa”):

1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa . Zgodnie z art. 32 ustawy w związku z paragrafami 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) prawo do emerytury może nabyć mężczyzna który spełnia następujące przesłanki: ukończył 60 lat; posiada co najmniej 25 letni okres zatrudnienia (art. 27 pkt 2 ustawy), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Zgodnie z § 2 ust 1 cytowanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (ust. 1). Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2 ). Jedynie okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Stałe wykonywanie takich prac oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (tak SN w postanowieniu z dnia 3 października 2008 r., II UK 133/08, Lex nr 658191).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozostawia wątpliwości co do tego, że ubezpieczony przez większość spornych okresów i w wymienionych wyżej zakładach pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace ( przy demontowaniu i montowaniu skrzyni biegów samochodów ciężarowych w kanałach remontowych oraz kierowcy autobusu ) kwalifikowane jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisu art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione pod poz. 16 działu XIV oraz pod poz. 2 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. jako odpowiednio : prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych oraz prace kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15 . Oczywiście ( wbrew twierdzeniom strony odwołującej się ) nie może podlegać zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych okres jego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w B. przypadający do kwietnia 1975 to jest okres pracy w którym posiadał on jedynie status ucznia. W tym zakresie orzecznictwo sądowe wydaje się utrwalone i jednoznaczne . W jednym z najnowszych orzeczeń w tym przedmiocie to jest w wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r. III AUa 1810/14 Sąd Apelacyjny w Białymstoku, przywołując szereg wcześniejszych orzeczeń Sądu Najwyższego w tej materii , wprost stwierdził , iż okres nauki zawodu połączonej z obowiązkiem dokształcania się w zasadniczej szkole zawodowej nie stanowi okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej na zasadach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Jednocześnie równie oczywistym jest, iż wliczeniu do stażu pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach podlega okres odbywania przezeń służby wojskowej. Do jej odbycia ubezpieczony został powołany będąc zatrudnionym już na stanowisku szeregowego mechanika samochodowego ( wykonującego w kanałach głównie prace związane z montażem i demontażem remontowanych w I. skrzyń biegów do (...) ) , po jej zakończeniu bezzwłocznie powrócił do pracy w tym samym zakładzie na dotychczasowym stanowisku. Zgodnie natomiast z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem zaliczenie okresu służby wojskowej do okresu pracy w szczególnych warunkach możliwe jest w takiej sytuacji, kiedy pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach, powołany jest do służby wojskowej i następnie po zwolnieniu z tej służby zgłasza się do pracy w przepisanym terminie ( patrz przykładowo wyrok SA w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2015 r. III AUa 1785 /14 )

Po doliczeniu do uznanego przez organ rentowy stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych ( ponad 8 lat ) okresów jego zatrudnienia w obu wskazanych wyżej zakładach ( W (...) Zakładach (...) - ponad 3 lata , w (...) ponad 5 lat ) łączny okres wykonywania przezeń prac kwalifikowanych jako prace w szczególnych warunkach przekracza wymagane ustawowe minimum 15 lat.

Podsumowując, ubezpieczony nie będąc członkiem OFE , posiadając ponad 25 - letni staż pracy i ponad 15 – letni staż pracy w szczególnych warunkach spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm ).

Kierując się powyższym Sąd Okręgowy w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...)r. czyli od ukończenia przezeń 60 roku życia.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez niego zatrudnienia w warunkach szczególnych.