Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Piotr Witkowski
Protokolant:	sekr. sądowy Beata Dzienis

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2013r. w Suwałkach

sprawy Z. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

w związku z odwołaniem Z. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 17 stycznia 2013 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 17.01.2013r. odmówił Z. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres ubezpieczenia, tj. 5 lat w 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy lub przed dniem złożenia wniosku o rentę;

3)  niezdolność do pracy powstała w czasie ubezpieczenia lub nie później niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Zgodnie jednak z ust. 2 tego art. 57 powołanej ustawy przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Natomiast w myśl art. 58 ust. 4 ustawy warunek posiadania 5-letniego okresu ubezpieczenia w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy nie jest wymagany od ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy wynoszący 30 lat dla mężczyzny i jest całkowicie niezdolny do pracy.

W przypadku Z. J. ustalona została częściowa niezdolność do pracy od 13.08.2011r. Zarówno w dacie złożenia wniosku jak i powstania niezdolności do pracy upłynął 18-miesięczy okres od ustania ubezpieczenia, co miało miejsce w dniu 23.04.2009r.

W odwołaniu od tej decyzji Z. J. domagał się rzetelnego i kompleksowego rozpoznania jego sprawy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, uzasadniając jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania za uzasadnionego uznać nie można było.

Zgodnie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz.1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Ustęp 2 tego artykułu 57 powołanej ustawy stanowi jednak, że przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się tylko do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Artykuł natomiast 58 tej ustawy brzmi następująco:

Ust.1. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Ust. 2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Ust. 3. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Ust. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Z. J. (ur. (...)) po raz pierwszy z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpił w dniu 25.04.2008r. Decyzją z dnia 14.08.2008r. organ rentowy odmówił mu prawa do tego świadczenia w związku z niestwierdzeniem niezdolności do pracy. Z. J. złożył odwołanie od tej decyzji i wyrokiem z dnia 30.12.2008r. Sąd Okręgowy w Suwałkach (sygn. III U 454/08) oddalił je. Sąd Apelacyjny oddalił też wyrokiem z dnia 10.03.2009r. (sygn. akt III AUa 70/09) apelację odwołującego się.

Kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy odwołujący się złożył w dniu 18.06.2009r. W dniu jednak 21.08.2009r. organ rentowy wydał odwołującemu się negatywną decyzję, ale nie składał on od niej odwołania.

Następny wniosek o rentę odwołujący się złożył w dniu 28.03.2011r. i decyzją z dnia 28.06.2011r. organ rentowy odmówił mu również tego prawa, z uwagi na brak niezdolności do pracy. Sad Okręgowy w Suwałkach w sprawie III U 495/11 rozpoznał odwołanie i wyrokiem z dnia 22.11.2011r. oddalił je. Wprawdzie ustalił, że odwołujący się był częściowo niezdolny do pracy od 13.08.2011r. to jednak i ustalił, że niezdolność ta nie powstała, ani w okresie ubezpieczenia, ani w ciągu 18 miesięcy od jego ustania, gdyż ustała z dniem 23.04.2009r. W wyniku apelacji odwołującego się Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 05.09.2012r. (sygn. akt III AUa 1743/11) podzielając ustalenia Sądu Okręgowego oddalił ją, natomiast pismo wnioskodawcy z dnia 05.09.2011r. potraktował jako wniosek o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i przekazał go Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B. do rozpoznania, mając na uwadze, że pismem tym domagał się ustalenia , że jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wskutek przekazanego wniosku, który odnosi się do niniejszej sprawy, lekarz orzecznik ustalił, że odwołujący się jest częściowo niezdolny do pracy do 31.12.2013r., a niezdolność ta powstała w dniu 13.08.2011r. Komisja lekarska, rozpoznająca sprzeciw odwołującego się, podtrzymała orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy do 31.12.2013r. oraz dacie jej powstania – 13.08.2011r. W oparciu o te orzeczenia organ rentowy wydał skarżoną decyzję.

Łączny staż ubezpieczeniowy odwołującego się wyniósł 30 lat 6 miesięcy 13 dni. Ostatni tytuł ubezpieczenia ustał w dniu 23.04.2009r. i był związany z pobieranym zasiłkiem dla bezrobotnych. Zatem 18-miesięcy od ustania ubezpieczenia upływało w dniu 23.10.2010r. W dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku, jak i powstanie niezdolności do pracy odwołujący się posiadał wymagany okres ubezpieczenia, czyli 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Stąd właśnie w obliczu treści powołanych art. 57 i 58 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, posiadałaby prawo do renty, gdyby był całkowicie niezdolny do pracy bądź oczywiście gdyby był częściowo niezdolny do pracy, a ta częściowa niezdolność do pracy powstałaby przed dniem 23.10.2010r.

Rozpoznając więc odwołanie w niniejszej sprawie od decyzji z dnia 17.01.2013r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych odpowiednich specjalności, mając na względzie rodzaje schorzeń rozpoznanych u odwołującego się. Biegli zostali zobligowani do wypowiedzenia się czy schorzenia u niego występujące czynią go niezdolnym do pracy, a jeżeli tak to jakiego rodzaju jest ta niezdolność (całkowita czy częściowa), od kiedy istnienie, czy jest stała czy też okresowo, a jeżeli okresowa to jaki jest przewidywany czas jej trwania. Ponadto biegli zostali zobowiązani do wypowiedzenia się, czy od ostatniego badania odwołującego się, które miało miejsce w dniach 8 i 13.08.2011r. w sprawie III U 495/11, podczas rozpoznania odwołania od decyzji z dnia 28.06.2011r., stan zdrowia odwołującego się uległ zmianie i na czym ta zmiana miałaby polegać.

W sprawie niniejszej opinie wydali biegli lekarze z zakresu pulmonologii – L. C., urologii – C. M., neurologii – K. J. i medycyny pracy – D. M.. Po przeprowadzeniu badania odwołującego się oraz przeanalizowaniu dokumentacji medycznej rozpoznali u niego udar niedokrwienny mózgu z niedowładem połowicznym prawostronnym niewielkiego stopnia przebyty w sierpniu 2011r., astmę oskrzelową łagodną, stan po operacji gruczolaka prostaty w maju 2012r., okresowe stany zapalne dolnych dróg moczowych, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa piersiowego i lędźwiowo – krzyżowego oraz głuchoniemotę. Zaopiniowali, iż odwołujący się nie jest całkowicie niezdolny do pracy, a tylko jest częściowo niezdolny do pracy, na okres jednego roku od 14.08.2012r. do 31.12.2013r. Nie stwierdzili też pogorszenia stanu zdrowia odwołującego się w porównaniu z badaniami z miesiąca sierpnia 2011r. na potrzeby sprawy III U 495/11.

Jak natomiast wypowiedział się Sąd Najwyższy, choćby w wyroku z dnia 14.03.2007r. III U 130/06 (LEX 368973), ustaleń w sprawie o świadczenie rentowe w zakresie medycznym nie można oprzeć wbrew opinii biegłych lekarzy sądowych. Jak czytamy w tym wyroku dopiero ustalenia biegłych lekarzy sądowych dostarczają sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenia rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości. Również w uzasadnieniu wyroku z dnia 12.01.2010r., sygn. I UK 204/09 (LEX 577813) Sąd Najwyższy wskazał, iż w sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty z ubezpieczenia społecznego, warunkująca powstanie tego prawa ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń ubezpieczonego. Tak samo wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24.02.2010r. II UK 191/09 – LEX 590238 i Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 19.09.2012r., sygn. III AUa 462/12 (LEX 1220777). Ze względu mianowicie na specjalistyczny charakter wiedzy wymaganej przy ocenie rodzaju schorzeń i stopnia ich zaawansowania decydujących o zdolności danej osoby do pracy sąd zobligowany jest oprzeć się na opinii biegłych i nie może dokonywać ustaleń we wskazanym powyżej zakresie wbrew wnioskom wynikającym z prawidłowo sporządzonych i uzasadnionych opinii biegłych sądowych. Subiektywne zatem odczucia odwołującego się, że nie może pracować, nie mogą mieć znaczenia w sprawie. Sąd bowiem musi kierować się ustaleniami biegłych lekarzy sądowych, którzy posiadają w tym względzie specjalistyczną wiedzę. Nie może orzekać na przekonaniu osoby odwołującej się o niezdolności do pracy. Sam więc fakt, że odwołujący się nie może, jak uważa, pracować, nie może przesądzać o otrzymaniu przez niego renty.

Sąd zaś podzielił opinię biegłych sądowych, gdyż jest jasna i logiczna. Została przy tym sporządzona przez lekarzy odpowiednich specjalności. Sąd nie miał zresztą powodów aby tej opinii nie podzielić, ponieważ nie zawiera żadnych sprzeczności i opiera się na przeprowadzonych badaniach odwołującego się.

Konkluzje tymczasem opinii biegłych lekarzy sądowych są zbieżne z ustaleniami organu rentowego. Odwołujący się jest częściowo niezdolny do pracy. Jednakże samo istnienie niezdolności do pracy nie stanowi podstawy do przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jak wykazano wyżej, wymagane jest aby kumulatywnie spełnione zostały wszystkie przesłanki z art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przypadku odwołującego się wykazana została częściowa nieudolność do pracy oraz staż ubezpieczeniowy, jednak niezdolność nie powstała, ani w okresie ubezpieczenia, ani w przeciągu 18 miesięcy od jego ustania. W przypadku odwołującego się datą graniczną jest 23.10.2010r. i nie można uznać aby przed tą datą był on niezdolny do pracy. Późniejsze daty wskazywane jako moment powstania niezdolności do pracy, wykluczają zaś możliwość przyznania prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Całkowicie do pracy natomiast nie jest.

Mając zatem powyższe na względzie Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

PW/ mt