Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny

w składzie:Przewodniczący: SSR Joanna Sienicka

Protokolant: Karolina Lustyk

w obecności oskarżyciela publ. P. S.

po rozpoznaniu w dniu 24 03, 10 05, 1 06 2016 r. sprawy

P. R.

s. M. i B. z domu (...) , ur. (...) w O.

obwinionego o to, że: W okresie od 13 listopada 2015 r. do 14 grudnia 2015 r. w O. przy ul. (...) prowadził prace budowlane bez stosownych pozwoleń (...)- (...) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

- tj. za wykroczenie z art. 117 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

ORZEKA:

I.  obwinionego P. R. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to skazuje go na podstawie art. 117 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami na karę grzywny w wymiarze 800 (osiemset) zł;

II.  na podstawie art. 118 § 1 kpw i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych obciąża obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 (sto) złotych i opłatą w kwocie 80 (osiemdziesiąt) złotych.

Sygn. akt IX W 404/16

UZASADNIENIE

Obwiniony P. R. mieszka w N., jest Prezesem (...) (...) (...), osiąga dochód miesięczny około (...) , nie ma nikogo na utrzymaniu , jest (...).

Kamienica przy ul (...) w O. wpisana została w grudniu 1987r do rejestru zabytków województwa pod nr rejestru (...). Budynek pochodzi z początku (...) w. Za zabytek uznane zostało także założenie urbanistyczne S. w O.- decyzją z 1957r .

Właścicielem lokalu położonego na parterze budynku przy K. (...)jest Z. W. (1). Lokal ten od listopada 2015r wynajmuje (...) . Od 13 listopada 2015 r. do 14 grudnia 2015 r. przy ul. (...) prowadzone były prace polegające na malowaniu elewacji budynku na kolor (...), a następnie (...). Wykonywał je m.in. Z. C., pracownik (...) (...) na polecenie obwinionego P. R.. Obwiniony nie ubiegał się , a także nie posiadał pozwoleń (...)- (...) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wykonanie powyższych prac. O pozwolenie na ich wykonanie nie występowali także właściciele ani administrator budynku - (...) w O..

W dniu 13 listopada 2015r pracownicy (...) Urzędu Ochrony Zabytków w O., mieszczącego się przy ul (...), zauważyli, iż przy budynku przy ul (...) rozpoczęto prace przy jego elewacji szczytowej. Prace wykonywane były przez dwóch mężczyzn. Pracownicy (...) , wśród których był Ł. S. (1), zwrócili im uwagę , iż nie zostało wydane pozwolenie na wykonywanie tych prac i należy zaprzestać ich kontynuowania. W dniu 13 listopada 2015r (...) Konserwator Zabytków w O. zwrócił się do Państwowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w O. o podjęcie natychmiastowych działań z uwagi na prowadzone prace przy budynku przy ul (...) podlegającego ochronie konserwatorskiej . W dniu tym (...) Konserwator Zabytków w O. wydał decyzję nr (...) o wstrzymaniu wszelkich prac przy elewacji szczytowej budynku nr (...) przy ul (...) . Decyzji nadany został rygor natychmiastowej wykonalności z uwagi na konieczność ochrony substancji zabytkowej przed zniszczeniem .

Prezes (...) B. R., w dniu 18 listopada 2015r wniosła o wydanie wytycznych konserwatorskich dla ściany zewnętrznej lokalu przy ul (...).

W dniu 3 grudnia 2015r (...) Konserwator Zabytków w O. wydał Decyzję nr (...) o wstrzymaniu wszelkich prac prowadzonych na zewnątrz lokalu położonego na parterze budynku przy ul (...) w O. z wejściem w elewacji od ul (...) z Ł..

W dniu 7 grudnia 2015r pracownicy (...) w O. –Ł. S. (1) i S. B. działając w ramach nadzoru konserwatorskiego przeprowadzili kontrolę budynku przy ul (...). Stwierdzili liczne ubytki w elewacji , odspojenia tynku i farby . Na elewacji bocznej ujawnili wtórne przemalowanie na kolor (...)

W dniach 11-13 grudnia 2015r ściana szczytowa w/w budynku pomalowana uprzednio na kolor (...) została przemalowana na (...). Prace te wykonał na zlecenie obwinionego Z. C..

W dniu 15 grudnia 2015r do K. w O. wystosowane zostało przez (...) Konserwatora Zabytków w O. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia wykroczenia z art. 117ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami polegającego na prowadzeniu robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru przy ul (...) bez pozwolenia .

W dniu 10 lutego 2016r w efekcie kontroli z 7 XII 2015r wydane zostały zalecenia pokontrolne przez (...) Konserwatora Zabytków w O.. Zalecono m.in wykonanie kompleksowych badań i prac konserwatorskich elewacji budynku przy ul (...) i detalu architektonicznego z uwzględnieniem odtworzenia historycznej kolorystyki elewacji i uzupełnieniem ubytków .

(d. zawiadomienie k 1, 2, 4, pismo obwinionego k 5, zalecenia pokontrolne k 27-28, protokół k 31-32, zawiadomienie k 33, decyzja k 34, 37, 43- 44, 45-48,49, 50, wypis z rejestru gruntów k 35, wniosek k 51, pismo k 52-wyjaśnienia obwinionego k 38-38v, 39v, zeznania Ł. S. k 38v-39v, 10-10v, I. P. k 60-61, Z. W. k 61, Z. C. k 65-65v)

Obwiniony P. R. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił , iż w budynku przy ul. (...) prowadzi działalność w ramach (...). Budynek użytkuje od listopada 2015r.. Oświadczył, iż ściana w/w budynku, o powierzchnia około(...)została pomalowana na (...). W listopadzie ściana została pomalowana najpierw na kolor (...) przez jego pracownika Z. C.. Było to zrobione bez konsultacji z nim, bo chciał pomalować ją na (...). Uznał to za bieżącą konserwację, a nie prace budowlane. Z tego, co mu wiadomo, budynek przy (...)nie jest wpisany do rejestru zabytków, ochroną konserwatorską objęte jest zaś S., jako układ urbanistyczny. Odmalowując ścianę nie zmienił kubatury budynku, więc występowanie o pozwolenie do konserwatora zabytków uznał za bezpodstawne. Wyjaśnił, iż także w środku budynku były prowadzone prace, które polegały na pomalowaniu i odświeżeniu lokalu. Nie ubiegał się o zezwolenie od konserwatora zabytków na wykonanie opisanych prac. Przeprowadzali je w listopadzie-grudniu 2015r. Lokal wynajmuje od Z. W. (1), który nie mówił mu, że jest to zabytek. Pan W. sam mu zaproponował przed wynajęciem lokalu by pomalował elewację, nie mówił że potrzebuje na to zezwolenia, pytał go o to. W dniu 13.11.2015r, był w biurze konserwatora zabytków. Wydaje mu się, że rozmawiał ze świadkiem S., który poinformował go, że potrzebuje zezwolenia na prace budowlane, które są wykonywane przy tym lokalu. Nie pytał go, czy potrzebuje zezwolenia na pomalowanie ściany. Obwiniony oświadczył także , iż ubiegał się o zezwolenie. Zlecił pani architekt – I. P. (2), by wystąpiła z wnioskiem o konkretne wytyczne. Nie otrzymał takich wytycznych. Nie zna ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Nie wiedział, że to jest zabytek. Po wizycie u konserwatora w dn. 13.11.2015r. postanowił zlecić napisanie wniosku architektowi. Dla swojego spokoju zwrócił się o zalecenia.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom obwinionego, uznając je za przejaw przyjętej przez niego linii obrony zmierzającej do uniknięcia odpowiedzialności za zarzucane mu wykroczenie. Twierdzenia obwinionego, iż nie miał świadomości, iż budynek przy ul (...) wpisany jest do rejestru zabytków, pozostają w sprzeczności z zeznaniami pozostałych świadków- Z. W. (1), I. P. (2) i Ł. S. (1). Argumentacja zaś , iż na przedmiotowe prace nie było wymagane uzyskanie zezwolenia konserwatora zabytków nie znajduje potwierdzenia w ustawie z dnia 23 07 2003r o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Z. W. (1) jest właścicielem lokalu przy K. (...) , który od listopada 2015r wynajmuje (...). Zeznał, iż obwiniony wiedział, że to jest budynek zabytkowy, informował go o tym bowiem. Obwiniony miał zatem taką wiedzę. Świadek zeznał, iż wiadomo mu było, że obwiniony będzie chciał trochę odnowić lokal, nie mówił natomiast , że będzie chciał się zająć także elewacją. Świadek oświadczył, iż nie wiedział, że elewacja będzie malowana. Zeznał, iż przy pierwszym spotkaniu informował obwinionego, że to budynek zabytkowy, a wszelkie prace muszą być konsultowane z konserwatorem zabytków.

Z zeznań I. P. (2) wynika, iż zna obwinionego, mogła pisać wniosek o wytyczne konserwatorskie na prace planowane przy budynku przy ul. (...). Nie pamięta jednak kiedy miało to miejsce. Wie, że elewacja budynku została pomalowana. Rozmawiała z obwinionym na ten temat, że na takie prace potrzebne jest otrzymanie zgody bądź zezwolenia. Powiedziała mu, że jest potrzebna zgoda konserwatora. Posiadała wiedzę, że ten budynek jest wpisany do rejestru zabytków. Jej zdaniem obwiniony też o tym wiedział.

Z. C., zeznał, iż jest pracownikiem (...) (...). Dostał zlecenie odświeżenia elewacji budynku na ul. (...), pomalowania jej. Zlecenie to wydał P. R., jego przełożony. Najpierw pomalował ścianę budynku na kolor (...) , był to podkład, a później na (...) . Nie pamięta kiedy obwiniony dał mu to zlecenie, ani kiedy malował. Oświadczył, iż ma kłopoty z pamięcią. Zeznał, iż wiedział, że to zabytkowy budynek. S. mówiła mu o tym gdy był w trakcie malowania.

Ł. S. (1) zeznał, iż 13.11.2015r zaczęto prowadzić roboty budowlane przy elewacji szczytowej budynku na rogu ul (...) i ul (...) z Ł.. Postawiono drabiny i zeskrobywano coś z elewacji za pomocą narzędzi. Z uwagi na stwierdzenie tego faktu w tym samym dniu została wydana decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wstrzymująca wszystkie prace. Budynek ten jest indywidualnie wpisany do rejestru zabytków i znajduje się na terenie wpisanym do rejestru zabytków na podstawie decyzji wpisującej układ urbanistyczny S. O. do rejestru zabytków. Po 13.11.2015r. , po decyzji wstrzymującej prace, została zaplanowana kontrola wyznaczona na dzień 07.12.2015r. Stwierdzono wówczas, że została pomalowana elewacja na kolor (...) W efekcie kontroli, w dniu10.02.2016r. zostały wydane zalecenia pokontrolne. Zeznał, iż na malowanie elewacji również potrzebne było pozwolenie w wypadku tego budynku. Nikt jednak nie ubiegał się o takie pozwolenie. W dniu 13.11.2015r., po zauważeniu rozpoczęcia prac przy elewacji budynku przy ul (...), wyszedł na zewnątrz, był ze współpracownikami przy tym budynku i informowali panów, którzy wykonywali prace, że nie ma na te działania pozwolenia i należy zaniechać dalszych prac. W tym samym dniu obwiniony zjawił się w urzędzie konserwatora zabytków i został poinformowany, że nie jest podważana zasadność remontu elewacji , należy jednak uzyskać pozwolenia na to działanie. Został o tym poinformowany 13.11.2015r. Po tej dacie także nie zwrócił się o zezwolenie. Mimo decyzji z 13.11.2015r,. prace były kontynuowane. Elewacja została najpierw pomalowana na kolor (...), a potem na (...). Budynek mieszczący biura konserwatora zabytków jest (...), na ul. (...). Wniosek o wydanie zaleceń konserwatorskich wpłynął w roku 2015r, złożyło go (...) (...)Wniosek o zalecenia konserwatorskie nie jest tożsamy z wnioskiem o zezwolenie na prace jakie wykonano. Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków w przypadku budynków wpisanych do rejestru zabytków pozwolenia wydawane są w trybie art. 36 tej ustawy i uzyskanie ich jest prawnym obowiązkiem właściciela, posiadacza, przed przystąpieniem do prac, natomiast zalecenia konserwatorskie wydawane są w trybie art. 27 tej ustawy, są jego prawem i ich celem jest określenie zakresu dopuszczalnych zmian i zasad działania przy zabytkach. Gdyby ktoś uzyskał zalecenia konserwatorskie to na wykonanie konkretnych prac i tak musiałby mieć zezwolenie. Oświadczył, iż informował obwinionego o tym, że budynek ten jest wpisany do rejestru zabytku. Nie zgadza się, że pomalowanie ściany w tym budynku było bieżącą konserwacją, na którą nie potrzeba pozwolenia.

Sąd w całości podzielił zeznania w/w świadków uznając je za spójne, logiczne, rzeczowe i konsekwentne w toku całego postępowania. Należy zauważyć, iż z zeznań wyżej wymienionych wynika jednoznacznie , że obwiniony miał wiedzę , iż przedmiotowy budynek wpisany jest do rejestru zabytków. Wynika z nich także , iż to obwiniony zlecił malowanie elewacji z własnej inicjatywy . Bezsporne jest także, iż nie uzyskał stosownego pozwolenia na wykonanie powyższych prac.

Mając powyższe na uwadze wina obwinionego nie budzi wątpliwości a polega na ty, że w okresie od 13 listopada 2015 r. do 14 grudnia 2015 r. w O. przy ul. (...) prowadził prace budowlane bez stosownych pozwoleń (...)- (...) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Obwiniony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona wykroczenia określonego w art 117 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Ustawa z dnia 23 lipca 2003r o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w art. 117 penalizuje działania polegające na prowadzeniu prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru lub robót budowlanych w jego otoczeniu albo badań archeologicznych bez pozwolenia lub wbrew warunkom pozwolenia. Art. 36 cyt ustawy wskazuje jakie prace wymagają uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Do tej kategorii należą m.in prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru . Ustawa powyższa definiuje w art. 3 pojęcia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych . Prace konserwatorskie są to działania mające na celu zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie procesów jego destrukcji i dokumentowanie tych działań. Prace restauratorskie mają na celu eksponowanie wartości artystycznych i estetycznych zabytku , uzupełnienie lub odtworzenie jego części i dokumentowanie tych działań. Natomiast roboty budowlane są to prace w rozumieniu ustawy prawo budowlane; jest to budowa, a także prace polegające na przebudowie (prace w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych, technicznych obiektu istniejącego ), montażu, remoncie ( prace polegające na odtworzeniu stanu pierwotnego , a nie stanowiące bieżącej konserwacji ) lub rozbiórce obiektu budowlanego – art. 3 ustawy prawo budowlane.

Bezsporne jest, iż obwiniony nie posiadał pozwolenia o jakim mowa w art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami na prowadzenie żadnej z kategorii prac wymienionych w cyt przepisach. Pozwolenia takiego wymagały zarówno prace konserwatorskie, restauratorskie jak i roboty budowlane . Nie ubiegał się ani on, ani właściciel lokalu , ani administrator budynku o wydanie powyższego pozwolenia . Wynika to z pism (...) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i z zeznań Ł. S. (1), a także z wyjaśnień obwinionego . Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika także , iż to obwiniony zlecił pomalowanie elewacji, która najpierw pomalowana została na kolor (...) , co ujawniono podczas kontroli z 7 XII 2015r, a następnie na kolor (...) Przemalowanie na kolor (...) nastąpiło już po wydaniu decyzji nr (...)r i decyzji nr (...)r o wstrzymaniu prac przy elewacji budynku . Prace te stanowiły roboty budowlane w rozumieniu ustawy prawo budowlane. Elewacja budynku, jak wynika z protokołu kontroli z grudnia 2015r zawierała ubytki tynku, farby. Prace dotyczące elewacji nie polegały zatem jedynie na bieżącej konserwacji, były to prace remontowe zaliczane do robót budowlanych w rozumieniu ustawy prawo budowlane . Wymagały uzyskanie pozwolenia o jakim mowa w art. 36 ust 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Zadaniem organów ochrony zabytków jest zapobieganie wszelkim działaniom, które mogłyby utrudnić utrzymanie zabytku, uniemożliwić jego zachowanie czy też spowodować obniżenie lub utratę jego zabytkowych walorów

Istota remontu polega na odtworzeniu stanu pierwotnego, czyli odtworzeniu czegoś, co kiedyś było, ale nie ma tego w chwili rozpoczęcia remontu. Natomiast roboty polegające na wymianie jednych elementów na inne, nowe, bez konieczności odtwarzania stanu pierwotnego, będą stanowiły bieżącą konserwację (zob. wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2007 r., II OSK 460/06, LEX nr 341271). W wyroku z dnia 5 kwietnia 2006 r., II OSK 704/05, LEX nr 209107, NSA uznał, że pod pojęciem bieżącej konserwacji, o jakiej mowa w art. 3 pkt 8, należy rozumieć wykonanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót niepolegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, ale mających na celu utrzymanie obiektu budowlanego w dobrym stanie, w celu użytkowania go w stanie zgodnym z jego przeznaczeniem. Tak więc bieżącą konserwacją będą prace budowlane wykonywane na bieżąco w węższym zakresie niż roboty budowlane określone jako remont- komentarz A. M. do art. 3 ustawy prawo budowlane .

Podkreślenia wymaga, iż także prace konserwatorskie wymagały uzyskanie pozwolenia zgodnie z art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Zwrócenie się o zalecenia konserwatorskie określające sposób wykonania prac konserwatorskich, czy też korzystania z zabytku nie jest tożsame z uzyskaniem pozwolenia na wykonanie konkretnych robót. Podkreślenia wymaga, iż wniosek o wydanie zaleceń konserwatorskich dla ściany zewnętrznej lokalu złożony został już po rozpoczęciu przedmiotowych prac przy elewacji budynku przy ul (...).

Sąd orzekł wobec obwinionego karę grzywny w wysokości 800 złotych. Orzeczona kara, w ocenie Sądu, jest współmierna do stopnia zawinienia obwinionego i społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu i nie może być postrzegana jako rażąco surowa.

Na podstawie art. 118 § 1 kpw i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd obciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 złotych i opłatą w kwocie 80 złotych.