Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2014 r.

Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny w G. w składzie:

Przewodniczący : SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21.10.2014 r.

sprawy z powództwa E. T. (1), małoletniej A. T. (1) reprezentowanej przez matkę E. T. (1)

przeciwko (...) SA w W., W. L.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanych (...) SA w W. i W. L. in solidum na rzecz powoda małoletniej A. T. (1) działającej przez matkę E. T. (1) kwotę 315 (trzysta piętnaście) złotych.

II.  W pozostałym zakresie powództwa oddala.

III.  Zasądza od powoda E. T. (1) na rzecz pozwanego (...) SA w W. kwotę 1.217 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

IV.  Odstępuje od obciążania powoda małoletniej A. T. (1) reprezentowanej przez matkę E. T. (1) kosztami procesu.

Sygn. akt. I C 36/14

UZASADNIENIE

Powódka E. T. (1) wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanych W. L. i (...) SA w W. kwoty 10.000 złotych. W uzasadnieniu powódka podniosła, że w dniu 13.07.2012r. małoletnia córka powódki A. T. (1) uległa wypadkowi w trakcie jazdy konnej w ośrodku jeździeckim pozwanego W. L., w wyniku czego powódka poniosła koszty związane z leczeniem (wstępnie zakończonym) i będzie musiała ponieść jeszcze koszty leczenia córki i rehabilitacji.

Pozwany – (...) Zakład (...) w W. - nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu pozwany potwierdził, iż w dacie zdarzenia był ubezpieczycielem pozwanego W. L. w zakresie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, w tym ośrodka jeździeckiego. Jednocześnie pozwany podniósł, że w chwili zdarzenia poszkodowana prowadziła konia, co wyklucza odpowiedzialność z art. 431 kc, pozwanego W.L. nie łączyła z poszkodowaną żadna umowa w zakresie nauki jazdy konnej, a poszkodowana była doświadczonym jeźdźcem.

Pozwany – W. L. – nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie, wskazując w uzasadnieniu, że rodzice poszkodowanej wyrazili zgodę na jazdę konną małoletniej A. T. (1) w terenie bez nadzoru instruktora, a sama poszkodowana jeździła konno w ośrodku pozwanego w zamian za pomoc przy opiece nad końmi.

Powódka, pismem (k 48) wniosła o zawiadomienie małoletniej A. T. (1) o toczącym się procesie i wezwaniu jej do udziału w charakterze powódki. Sąd na rozprawie w dniu 21.10.2014r. zawiadomił w trybie art. 196 § 1 kpc małoletnią, reprezentowaną przez matkę E. T. (1) o toczącym się postępowaniu, a przedstawicielska ustawowa małoletniej złożyła oświadczenie o wstąpieniu do procesu w charakterze powódki.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany W. L. prowadzi ośrodek jeździecki. W opiece nad końmi, znajdującymi się w tym ośrodku, pozwanemu pomagała małoletnia powódka A. T. (1). W zamian za tę pomoc małoletnia mogła jeździć konno, zarówno na terenie ośrodka, jak i poza nim.

dowód: bezsporne

W dniu 13.07.2012r. małoletnia powódka udała się na przejażdżkę konną w towarzystwie dorosłej osoby, mieszkanki P.. Małoletnia A. T. (1) posiadała w tym czasie dziewięcioletnie doświadczenie jeździeckie, zaś jej towarzyszka była na tyle słabym jeźdźcem, że wymagała opieki powódki. W czasie przejażdżki towarzyszka powódki spadła z konia, wobec czego również małoletnia A. T. (1) zsiadła ze swego wierzchowca. Podczas próby ponownego usadowienia się w siodle koń powódki kopnął ją, w wyniku czego małoletnia upadła. Wskutek zdarzenia A. T. (1) doznała urazowego zwichnięcia rzepki prawej, awulsyjnego złamania rzepki prawej, uszkodzenia błony maziowej stawu kolanowego prawego i uszkodzenia więzadła pobocznego piszczelowego II stopnia. Powódka przeszła w szpitalu artroskopię stawu kolanowego prawego i reinsercję uszkodzonych troczków przyśrodkowych rzepki. Po zabiegu powódka miała założoną ortezę na okres 6 tygodni, a następnie przeszła rehabilitację. Z tytułu leczenia powódka wydatkowała kwoty: 195 zł jako opłata pacjenta za zakup ortezy (18.07.2012r.) i 120 zł jako udział własny pacjenta w zakupie ortezy rzepki (20.02.2013r.).

Dowód: zeznania powódki A. T. k 96

inf. słuchanie powódki E. T. k 51

dokumentacja medyczna k 8 - 15

faktura k 16, 17

dyplom Hotelu (...) akta szkody pozwanego (...)

W dniu 06.09.2010r. E. T. (1) udzieliła pisemnej zgody na udział córki A. T. (1) w zajęciach nauki jazdy konnej i w pracach porządkowych w klubie jeździeckim :L.”. W dniu 15.05.2012r. oboje rodzice małoletniej powódki – E. T. (1) i P. T. udzielili pisemnie zgody na przebywanie A. T. (1) w stajni oraz na jazdę w terenie bez instruktora jazdy konnej.

dowód: oświadczenie k 50, 53

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony stan faktyczny. Wynika to zarówno z dokumentów zgromadzonych w sprawie (dokumentacja medyczna, pisma, akta szkody itp.), jak i zgodnych twierdzeń stron.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostaje zasada ewentualnej odpowiedzialności pozwanych za skutki zdarzenia z 13.07.2012r. i ewentualnie wysokość odszkodowania.

Dokonując oceny kwestii spornych Sąd dostrzegł przede wszystkim fakt, iż A. T. (1) w chwili zdarzenia była osobą małoletnią. Obowiązkiem zatem pozwanego W. L. było zapewnienie małoletniej odpowiedniej do okoliczności opieki oraz zagwarantowanie bezpieczeństwa. Ów obowiązek pozwanego nie wynikał z umowy, bowiem przedmiotem umowy zawartej pomiędzy pozwanym W. L., a rodzicami małoletniej było świadczenie przez A. T. (1) pomocy pozwanemu w opiece nad końmi, przebywającymi w ośrodku jeździeckim w zamian za bezpłatną możliwość zdobywania doświadczenia jeździeckiego na tychże koniach. Gdyby zatem do wypadku doszło podczas oporządzania stajni lub zabiegów pielęgnacyjnych przy koniach, odpowiedzialność pozwanego wynikałaby z zawartego kontraktu. Odpowiedzialność kontraktowa pozwanego zatem kończyła się z chwilą wywiązania się z umowy czyli udostępnienia powódce konia do jazdy. Omawiany obowiązek pozwanego opieki nad małoletnią wynikał natomiast z wiedzy, zasad doświadczenia życiowego i ogólnej odpowiedzialności pozwanego za osoby przebywające w ośrodku jeździeckim, a odpowiedzialność W. L. za powstałe szkody oparta jest na treści art. 415 kc. Pozwany W. L. wszak, prowadząc ośrodek jeździecki i dopuszczając osoby trzecie do stajni i koni przyjmował na siebie obowiązek zapewnienia im bezpieczeństwa. Winien był zatem podjąć wszelkie możliwe działania w kierunku wyeliminowania lub co najmniej zminimalizowania zagrożeń wynikających z kontaktu z tak dużymi zwierzętami jakimi są konie. Na bazie niniejszej sprawy należy podkreślić, że wypuszczenie na przejażdżkę poza terenem ośrodka małoletniej powódki oraz nie potrafiącej jeździć konno osoby towarzyszącej stanowiło rażące naruszenie zasad logiki i bezpieczeństwa. Nie dość bowiem, że powódka, sama będąc osobą małoletnią, wymagała opieki osoby starszej i doświadczonej, to jeszcze otrzymała zadanie opieki nad drugą osobą, która była wprawdzie pełnoletnia, ale za to z nikłym doświadczeniem jeździeckim i obyciem z końmi. W efekcie doszło do upadku z konia osoby dorosłej, konieczności zejścia z wierzchowca małoletniej powódki, rozdrażnienia koni i kopnięcia A.T..

W tym miejscu należy podkreślić jednolite i ugruntowane stanowisko judykatury i piśmiennictwa co do podstaw odpowiedzialności z art. 415 kc. Otóż „bezprawność stanowi przedmiotową cechę czynu sprawcy. Judykatura wskazuje, że bezprawność zachowania polega na przekroczeniu mierników i wzorców wynikających zarówno z wyraźnych przepisów, zwyczajów, utartej praktyki, jak i zasad współżycia społecznego (wyrok SN z dnia 22 września 1986 r., IV CR 279/86, LEX nr 530539) … W szczególności uznaje się, że obowiązek należytej dbałości o życie i zdrowie człowieka może wynikać nie tylko z normy ustawowej, ale także ze zwykłego rozsądku, popartego zasadami doświadczenia, które nakazują unikania niepodyktowanego koniecznością ryzyka (wyrok SN z dnia 9 maja 1968 r., I CR 128/68, niepubl.)” [tak: A. G. – Kodeks cywilny. Komentarz, LEX].

Nie ulega żadnych wątpliwości, że wina pozwanego W. L. polega na dopuszczeniu do jazdy małoletniej powódki wraz z niedoświadczoną osobą towarzyszącą i to pomimo świadomości po stronie pozwanego zarówno co do wieku powódki, jak i doświadczenia jeździeckiego jej towarzyszki. Podnoszony przy tym przez pozwanego zarzut posiadania przez powódkę wieloletniego doświadczenia jeździeckiego, potwierdzonego certyfikatem, nie zasługuje na uwzględnienie. Przede wszystkim należy dostrzec, że znajdujący się w aktach szkody dyplom Hotelu (...) nie jest żadnym profesjonalnym certyfikatem umiejętności jeździeckich powódki, a jedynie dyplomem, wydanym przez podmiot obsługi turystycznej sześcioletniemu wówczas dziecku. Dalej – należy dostrzec, że nawet doświadczenie jeździeckie powódki nie zwalniało pozwanego W.L. od obowiązku opieki nad powódką w trakcie jazdy konnej – wszak powódka w chwili wypadku miała 15 lat i odpowiedni do wieku bagaż wiedzy i doświadczenia życiowego. Skoro zatem ustawodawca polski uznał, że osoby poniżej 18 roku życia ograniczone są w możliwości samodzielnego podejmowania decyzji do niewielkiego ułamka spraw, to nie potrzeba specjalnej wiedzy ku temu, by stwierdzić, że u podstaw takiej decyzji leży stopień rozwoju psychicznego i emocjonalnego młodego człowieka, jego zdolność rozumienia zachodzących procesów i reagowania na zmieniające się otoczenie w zależności od potrzeb. W realiach niniejszej sprawy należy podkreślić, że samo doświadczenie jeździeckie małoletniej powódki nie mogło zastąpić ogólnego doświadczenia życiowego, a nietrudno można było przewidzieć, że w przypadku wystąpienia nieprzewidywalnych okoliczności, małoletniej powódce mogłoby zabraknąć wiedzy i właśnie doświadczenia życiowego dla zapobieżenia wypadkowi. Jak się zresztą okazało – tak właśnie było. Wreszcie – w kontekście wieku i doświadczenia życiowego małoletniej powódki – należy podnieść, że nawet pisemna zgoda rodziców powódki na samodzielną jazdę konną małoletniej poza terenem ośrodka i bez nadzoru instruktora, nie mogła zwolnić pozwanego z podstawowego obowiązku zapewnienia opieki małoletniej. Brak rozwagi rodziców dziecka nie upoważnia bowiem osoby trzecie do nierozważnego postępowania, jeśli wskutek tego mogą spowodować zagrożenie życia lub zdrowia dziecka.

Reasumując powyższe, Sąd stanął na stanowisku, że pozwany W. L. ponosi odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone wskutek kopnięcia małoletniej powódki przez konia w trakcie wsiadania nań poza terenem ośrodka jeździeckiego, a to na podstawie art. 415 kc. W tej sytuacji odpowiedzialność pozwanego (...) SA w W. opiera się na treści art. 822 § 1 kc.

Przechodząc do drugiej kwestii spornej należy podkreślić, że powódka wykazała w toku postępowania dowodowego poniesienie wydatków, związanych z leczeniem powypadkowym, jedynie w zakresie kwoty 315 zł (koszty obciążające pacjenta przy zakupie ortez). Tym samym kwotę tę Sąd uwzględnił przy wydawaniu orzeczenia. Jednocześnie, skoro strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów na poniesienie innych kosztów, a nawet nie wskazała, jakie konkretnie inne koszty leczenia poniosła lub przewiduje ponieść, roszczenie w tym zakresie należało oddalić. Na podkreślenie w tym miejscu zasługuje ponadto fakt, że w niniejszej sprawie legitymację procesową czynną posiadała jedynie małoletnia powódka A. T. (1), działająca przez matkę E. T. (1). Sąd zatem, uwzględniając powództwo do kwoty 315 zł, zasądził tę kwotę wyłącznie na rzecz uprawnionej osoby tj. małoletniej A. T. (1). Powództwo zaś wytoczone przez E. T. (1) należało oddalić w całości.

W tej sytuacji Sąd orzekł jak w pkt I i II wyroku. O kosztach w zakresie roszczenia E. T. (1) Sąd orzekł po myśli art. 98 § 1 kpc, a na kwotę zasądzoną w pkt III wyroku składa się wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego (...) oraz opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Z kolei co do kosztów procesu w części dotyczącej roszczenia małoletniej powódki, Sąd rozstrzygnął po myśli art. 102 kpc, uznając, że w sprawie zachodzą szczególne okoliczności tj. poszkodowanie małoletniej powódki, brak środków i możliwości ich uzyskania, sytuacja finansowa całej rodziny. Wobec powyższego orzeczona jak w pkt IV.