Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Białymstoku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR Marta Kiszowara

Protokolant: Piotr Leszczuk

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2016 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy B. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o zasiłek chorobowy

na skutek odwołania B. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 24.02.2016 r. znak (...)

Oddala odwołanie

sygn. akt VI U 172/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2016r. roku, znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 68 i art. 17 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2014 r. poz. 159 ze zm.) stwierdził ,że B. H.nie ma prawa do zasiłku chorobowego wypłaconego z tytułu zatrudnienia w Szkole Policealnej Nr (...) w B. za okresy od dnia 9.04.2015r. do 24.04.2015r. oraz od dnia 27.04.2015r. do 15.05.2015r. w oparciu o art. 66 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2014 r. poz. 159 ze zm.) oraz art. 84 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 Nr 205, poz. 1585 ze zm.) zobowiązała prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 25.06.2011 roku do dnia 15.07.2011 roku i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 01.12.2011 r. do dnia 31.12.2011 r. oraz zobowiązał B. H. do zwrotu nienależnie pobranego: zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za wskazany wyżej okres w kwocie 2 504,95 zł, wraz z odsetkami w kwocie 166,27 zł. W ocenie ZUS ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Organ rentowy wskazał ,że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono ,iż w trakcie niezdolności do pracy orzeczonej na w/w okresy wykazane w decyzji z dnia 24 lutego 2016r., B. H. świadczyła pracę w ramach zawartej umowy zlecenia na rzecz Wojewódzkiego Ośrodka (...) w B. ( dalej (...) w B. ), prowadząc zajęcia dydaktyczne podczas Studium (...) . Ponadto organ rentowy wyjaśnił, iż kwota należnych do zwrotu odsetek została ustalona od dnia następującego po dniu, w którym nastąpiła wypłata zasiłku chorobowego .

Od powyższej decyzji odwołała się ubezpieczona B. H. wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona stwierdziła ,że powyższe ustalenia organu rentowego są błędne , bowiem do (...) w B. stawiła się we wskazanym okresie , nie po to by prowadzić zajęcia merytoryczne dla słuchaczy , ale jedynie aby skonsultować prace dyplomowe prowadzonych przez siebie uczniów ,aby ci mogli we właściwym terminie obronić prace , które powstały w toku 2-letniej edukacji . Konsultacje te miały charakter krótkotrwały , losowy oraz niestały .Odwołująca wskazała ,że nie można uznać ,że w tym czasie świadczyła pracę na podstawie umowy zlecenia , gdyż ten czas był jej czasem prywatnym i konsultacje miały charakter prywatny .

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wnosił o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w decyzji z dnia 24 lutego 2016r (k. 4), wskazując na wypłatę wynagrodzenia odwołującej w czasie pobytu na zwolnieniu lekarskim i branie przez nią udziału jako prowadzący zajęcia w (...) w B. , również w trakcie wspomnianej niezdolności do pracy .

Sąd Pracy ustalił i zważył, co następuje:

Poza sporem pozostawał fakt zatrudnienia ubezpieczonej w okresie analizowanym i objętym decyzją w Szkole Policealnej Nr (...) w B..

Poza sporem pozostawał również fakt ,że w okresach od dnia 9.04.2015r. do 24.04.2015r. oraz od dnia 27.04.2015r. do 15.05.2015r ubezpieczona otrzymywała na bieżąco zasiłek chorobowy wskutek niezdolności do pracy , którego zwrot następnie decyzją z dnia 24 lutego 2016r, organ rentowy nakazał ubezpieczonej

Sporne pozostaje, czy odwołująca wykonywała pracę zarobkową w tym okresie , za którą otrzymała wynagrodzenie, jaki charakter miały spotkania ze słuchaczami i czy ubezpieczona korzystała ze zasiłku chorobowego w sposób zgodny z jego celem , i czy występują okoliczności uzasadniające decyzję organu rentowego o pozbawieniu odwołującej prawa do zasiłku chorobowego jak w zaskarżonej decyzji .

Przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stanowią w art. 17 ust. 1, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zgodnie z brzmieniem art. 66 ust. 1 wypłatę zasiłku wstrzymuje się, jeżeli prawo do zasiłku ustało albo okaże się, że prawo takie w ogóle nie istniało, a jeżeli świadczenie zostało pobrane nienależnie z winy ubezpieczonego lub wskutek okoliczności, o których mowa w art. 15-17 i art. 59 ust. 6 i 7, wypłacone kwoty podlegają potrąceniu z należnych ubezpieczonemu zasiłków bieżących oraz z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych lub ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( ustęp 2).

Z kolei art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w ustępie 1 statuuje, że osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego (podkreślenie Sądu), z uwzględnieniem ust. 11. Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1)świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2)świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia (ustęp 2).

Art. 17 ustawy o świadczeniach (…) zawiera dwie przesłanki, które powodują utratę prawa do zasiłku chorobowego. Pierwsza przesłanka to wykonywanie pracy zarobkowej (w okresie orzeczonej niezdolności do pracy). Druga to wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Przesłanki utraty prawa do zasiłku są niezależne od siebie i mają samoistny charakter. Pracą zarobkową na gruncie komentowanego przepisu określa się wszelką aktywność ludzką, która zmierza do uzyskania zarobku, nawet gdyby miała ona polegać na czynnościach nie obciążających organizmu ubezpieczonego w istotny sposób.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2008 r. I UK 249/07 utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy okresu objętego zaświadczeniem (zwolnieniem) lekarskim, w którym nastąpiło podjęcie pracy zarobkowej, a nie całego okresu zasiłkowego (art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Z przedstawionego przez organ rentowy zestawienia wynika jednak że okres ewentualnego świadczenia przez odwołującą pracy zarobkowej w dniach 19.04 i 15.05.2015r. w ramach umowy zlecenia, pokrywa się ze złożonymi zwolnieniami lekarskimi z zakwestionowanego okresu zasiłkowego .

Odwołująca potwierdziła przed Sądem ,wyjaśniając jako strona , swoją argumentację z odwołania od zaskarżonej decyzji ,wskazując konsekwentnie na nieformalne, prywatne konsultacje z jej udziałem w (...) w B. z dyplomantami , na ich prośbę oraz sporadyczność takich zdarzeń . Wskazała również ,że charakter choroby pozwalał jej na takie konsultacje , a nawet pomagał w poprawie zdrowia. Podnosiła także ,że ma bardzo trudną finansowo sytuację życiową ( k.23-24).

Jednak w sprawie znajdowało się ,jako dowód , pismo dyrektora (...) w B. wskazujące ,że ubezpieczona w dniach 19.04.2015r. oraz 15.05.2015r. realizowała zajęcia dydaktyczne w Studium (...) zgodnie z zawartą umową zlecenia z dnia 9 lutego 2015r. i uzyskała z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 480 zł brutto (k.10) .

To zdaniem Sądu przesądzało o fakcie otrzymanego wynagrodzenia , ale zważywszy na to ,że praca zarobkowa była wykonywana u innego podmiotu niż ten , u którego z tytułu zatrudnienia dostawała B. H. zasiłek chorobowy i zważywszy na przedstawianą sytuację zdrowotną i finansową odwołującej jako bardzo złą ,Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu psychiatrii, neurologii i chorób wewnętrznych celem ustalenia czy mogła ubezpieczona wykonywać pracę w postaci konsultacji w (...) w dniach 19 kwietnia i 15 maja 2015r., a zatem czy ta praca była wykonywana niezgodnie z celem zwolnienia lekarskiego(k.25) .

Chociaż w odpowiedzi na tezę dowodową Sądu lekarz internista – kardiolog w swej opinii(k.59-60) nie widział przeciwwskazań do wykonywania przez odwołującą w dniach 19.04.2015r. i 15.05.2015r. pracy zarobkowej o takim charakterze jak w (...) w B. ,to jednak biegli sądowi o specjalnościach z psychiatrii i neurologii , wskazali w swej w opinii, że we wskazanych dniach, odwołująca mogła wykonywać pracę zarobkową niezgodnie z celem zwolnienia lekarskiego (k.46-49) . Również jednak wskazywali na trudną sytuację życiową ubezpieczonej .

Opinie nie były kwestionowane ,ale odwołująca konsekwentnie wskazywała na zasady współczucia społecznego ,w zakresie potraktowania przez Sąd jej sprawy . Sąd uznał jej za spójne i logiczne i włączył do materiału dowodowego . Zatem materiał dowodowy wskazał jednoznacznie ,że odwołująca , zarówno w okresie pobierania analizowanego zasiłku chorobowego , otrzymała wynagrodzenie ,jak też wykorzystywała zasiłek chorobowy niezgodnie z celem , co wyczerpało przesłanki ustawowe z art.. 17 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2014 r. poz. 159 ze zm.). Przy czym cykliczność dwóch spotkań w kwietniu i maju 2015r. nie wskazywała na ich sporadyczność .Skoro zostały ten spotkania rozliczone przez (...) w B. , to znaczy ,że znalazły się w grafiku zajęć i nie wskazuje ten fakt na ich spontaniczność. Przecież odwołująca mogła również dobrze przeprowadzić te konsultacje poza siedzibą (...) w B. ,gdyby miały ine charakter prywatny .

Sąd miał świadomość , w sytuacji życiowej odwołującej , że pobrane wynagrodzenie z umowy zlecenia była niewspółmiernie małe do wysokości kwoty zasiłku chorobowego , jakie nakazał zwrócić odwołującej zaskarżoną decyzją organ rentowy . Ale niestety Sąd miał też świadomość, że ustawodawca nie przewidział możliwości stosowania zasad współżycia społecznego w sprawach z zakresu szeroko rozumianych ubezpieczeń społecznych .

Podsumowując, Sąd, oddalił odwołanie ubezpieczonej, w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekając jak w sentencji.